بنای آرامگاهی قیدار نبی (ع) در جنوب غربی شهرستان قیدار (خدابنده) و در دامنه ارتفاعات با همین نام قرار دارد. این بنا متعلق به قیداربن اسماعیل بن ابراهیم (علیه السلام) از پیامبران الهی است، این مسئله با استشهاد 65 نفر از علمای طراز اول مورد تأیید قرار گرفته و بدین ترتیب شایعه اختصاص بنا به قبر بلغارخاتون زن غازان خان مغول مردود شده است. در کتاب منهاج البرا عه تألیف میرزا حبیب الله هاشمی خویی شجره نامه حضرت بدین شرح ذکر شده است. محمد بن عبدالله(ص) بن عبدالمطلب و اسمه پیبه بن هاشم واسمه عمروبن عبدالمناف واسمه شیبه بن هاشم واسمه عمروبن عبدالمناف واسمه المغیره بن قصی واسمه زیدبن کلاب بن مره بن کعب بن لوی بن غالب بن فهربن مالک بن النصر و هو قریش بن کنانه بن جزیمه بن مدرکه بن الیاس بن مفربن نزاربن معبدبن عدنان بن اود بن لیسع بن الهمیسع بن سلامان بن بنت بن حمل بن قیدار بن اسماعیل بن ابراهیم (علیه السلام) بن تاریخ بن ناخور بن ساروع بن آدم (علیه السلام). هم چنین در کتاب جلاء الیون تألیف محمد باقر مجلسی نیز بر همین منوال شجره قیدار نبی را به ابراهیم و آدم علیه السلام نسبت داده است. کل این بقعه را زائرسرای بزرگی با پلان مستطیل محصور کرده که این سبک تقلید ناقصی از صحن مساجد به روش چهار ایوانی میباشد. به استثنای ضلع شرقی این محوطه که طاق نما است، در بقیه اضلاع حجراتی به عنوان محل سکونت زائرین احداث شده، حجرات ضلع غربی دو طبقه بوده که زیرزمین آن جهت استفاده احشام در نظر گرفته شده بود. ورودی اصلی این محوطه در ضلع جنوبی تعبیه شده که با دو برج کنترل میشود و زنجیر عدالت نیز جهت تظلم مردم در آن آویزان است. کتیبه‌ها و شیوه های تزئینی بنا گویای آن است که سازه‌های معماری آن بایستی در دورانهای مختلفی انجام پذیرفته باشد، از جمله قدیمی‌ترین کتیبه برجای مانده در ضلع جنوبی صحن گنبددار به تاریخ 719 هجری قمری است که به تجدید ساخت آرمگاه توسط بلغان خاتون همسر غازان خان ششمین سلطان ایلخانی اشاره میکند و کتیبه ای دیگر در همان صحن که به شرح انجام تعمیرات بنا توسط تیمورخان به سال 751 هجری قمری میپردازد.
منبع: میراث فرهنگی زنجان
