سال نو مبارک

لحظه تحویل سال 1392 هجری شمسی:

ساعت 14 و 31 دقیقه و 56 ثانیه روز چهارشنبه 30 اسفند 1391 هجری شمسی مطابق 8 جمادی‌الاولی 1434 هجری قمری و 20 مارس 2013 میلادی

سال نو مبارک

تقویم سال 1392 و روزهای قمر در عقرب سال 1392 !

تقویم سال 1392

روزهای قمر در عقرب سال 1392

آسباد ( آسیاب بادی )

روزگار بهره‌گیری از نیروی باد روشن نیست، اما به گواهی بسیاری از محققان داخلی و خارجی، ایرانیان اولین ملتی بودند که باد را مهار کردند و از آن به عنوان محرکه‌ آسیاب و چرخ‌ چاه بهره گرفتند. همزمان با موفقیت بزرگ انسان در زمینه‌ فناوری تبدیل حرکت یکسویه‌ آب به حرکت چرخشی سنگ آسیاب، ایرانیان توانستند از نیروی باد برای به حرکت درآوردن سنگ آسیاب و بیرون کشیدن آب از چاه بهره بجویند. اولین آسیابهای بادی در منطقه‌ای از سیستان (سکستان) تا قهستان (کوهستان) و در چند هزار سال پیش ساخته شد. سرزمین سیستان و دشت خواف باد معروف 120 روزه‌ای دارد که به طور قطع همین امر مردم منطقه را به فکر بهره‌گیری از این نیرو انداخته و موجب اختراع آسیای بادی در دور دست تاریخ در این بخش از سرزمین ایران شده است. بادهای هرات از اردیبهشت ماه تا مردادماه جریان دارد. میتوان فرض کرد که مبدأ وزش این باد از پامیر است که در مرز ایران و افغانستان ظاهر میشود و سریعترین جریان آن در سیستان است. حدود 10 قرن پیش، اختراع و پیدایش آسیاب بادی در سیستان این منطقه را زبانزد و شهره عالم نمود. به روایت مورخین آسیاب بادی از ایران و از افغانستان - هند - چین به اسپانیا و فرانسه و پرتغال رفت و تنها در ساخت آن تغییراتی حاصل شد. با این ابتکار سیستان که از آن به عنوان انبار غله کشور یاد میشد به سرزمین آسیابهای بادی مشهور گشت.

منبع: sistaniha

بُرقِع عربی - بُرکه هرمزگان - بَتُوله بندر لنگه - تَبیله لارستان

بُرْقَع یا بُرْقُوع، در اصل عربی است و در متون کهن عرب، چون دیوان متنبّی و ابوالعلاء معرّی و صحاح جوهری، به معنای جهاز ستور و رویْبند زنان عرب بکار رفته است. ایرانیان، برقع را به معنای مطلقِ روبند بکار میبرند. از قرن ششم، کلمة برقع در اشعار تغزّلی بویژه در تشبیهات و استعاره‌ها، بیشتر به معنای روبند زنان آمده است. نحوة دوخت و تزیین و چگونگی پوشیدن برقع (به معنای روبند زنان) در سرزمینهای اسلامی و در زمانهای مختلف، بسیار متنوّع بوده است. امروزه نیز زنان بلوچ و عرب زبان ایران در سواحل و جزایر خلیج فارس از برقعهای سیاه، قرمز، نارنجی و طلایی استفاده میکنند. برقع قرمِز زنان بلوچ مستطیل است و برای چشمها دو مستطیل کوچک باز کرده اند. این برقع تمام پیشانی را تا روی بینی میپوشاند. زنان روستایی میناب برقع مشکی دارند که دور آن نوار قرمز دوخته میشود. زنان قشم و بندرعباس نیز برقع مشکی بر چهره میبندند که به آن بُرکه میگویند. قسمت بالای آن ابروان را میپوشاند و یک خط مستقیم یا منحنی از پایین بینی به بالای گوشها به جانب نوار بالای برقع میرود. پارچه این برقع، مشکی و با نیل رنگ شده است.

منبع: دانشنامه جهان اسلام

خطر در سفر

مسیر روستای هیر در استان قزوین - 1375

اولین شناسنامه در ایران

نخستین شناسنامه موجود در گنجینه ثبت احوال، سنگ نوشته‌ای از دوران هخامنشیان است که از آرشیوهای سلطنتی ایران در بابل، اکباتان، شوش و پرسپولیس کپی برداری شده است. شاید بتوان گفت این اولین شناسنامه مستند و مکتوب بشریت باشد که اجداد ایرانی ما از خود بجا گذاشته‌اند. این شناسنامه با خط میخی نوشته شده است.

اما نخستین بار در سال 1297 هجری شمسی در پایان دوره قاجار و بدنبال انقلاب صنعتی و نیاز به دسترسی اطلاعات دقیق و به روز از اتباع داخلی و خارجی برای به کارگیری در کارخانه ها و اخذ مالیات، سازمان ثبت احوال با تصویب هئیت وزرای زمان در بلدیه تهران ایجاد شد. اولین ایرانی که شناسنامه دریافت کرد یک زن بود. خانم فاطمه ایرانی در سوم دی ماه سال 1297 با شماره شناسنامه یک، اولین فرد مملکت در هویت معاصر ایرانی بوده است. در ابتدا تنها برای مردم شهر تهران و بتدریج تا سال 1310 در مراکز استانها و شهرستانهای بزرگ کشور برای مردم صادر شد.

منبع: خبرگزاری مهر

تاریخچه نان سنگک

در رابطه با چگونگی و محل و تاریخ دقیق پیدایش نان سنگک در ایران هیچ گونه اطلاع دقیق و روشنی در دسترس نیست. کهنترین نوشته و تحقیقی که در آن از نان سنگک نام برده شده، کتاب فرهنگ لغاتی است به نام "برهان قاطع" که توسط نویسندهای به نام خلف تبریزی در سال 1062 هجری قمری نگارش یافته و مولف در آنجا در زیر معنی واژه سنگک مینویسد: نوعی از نان هست که روی سنگ ریزههای گرم بپزند.
همچنین در تقویم سالنمایی که توسط کمیته» نانوایان تهران که در 19 اردیبهشت سال 1326 شمسی در تهران چاپ شده در رابطه» تاریخچه و چگونگی پیدایش نانوایی و نان سنگک این گونه آمده است: شاه عباس برای رفاه حال طبقات تهیدست و لشگریان خود که غالباً در سفر احتیاج به نان و خورش موقت و فوری داشتند و لازم بود به هر شهری میرسند نانواهایی باشند که بتوانند به قدر مصرف سربازان نان تهیه نمایند و غذایی باشد که خورش نان قرار دهند، درصدد چاره برآمد و حل این مشکل را از "شیخ بهایی" که از اجلّه» علما و دانشمندان ایران بود خواست. شیخ بهایی با تفکر و تعمق تنور سنگکی را ابداع نمود. این اختراع که با دقت و هوشیاری طرح و عملی شده است به قدری کامل و دقیق است ک پس از گذشت چند صد سال هنوز به همان صورت اولیه» مورد استفاده و نانی که از تنور سنگکی بدست میآید، مأکول ترین نان است. البته باید این نکته را توجه داشت که علیرغم این ادعا که در این سالنامه آمده است، نانوایان و کارگران و شاطران نانواییهای سنگکی در رابطه با پیدایش این نوع نان، نظرهای دیگری هم دارند که شاید این دیدگاهها واقعیتر و به حقیقت نزدیکتر باشد.
یکی از این دیدگاهها این است که پخت نان سنگک قبل از ورود اسلام به ایران رواج داشته و پیدایش آن این گونه بوده که یکی از پادشاهان ساسانی بیمار میشود، طبیب معالج او تجویز میکند که برای شاه باید نانی تهیه نمایند که آن نان روی ریگ (سنگهای کوچک) پخته شود. در اجرای این کار دستور داده میشود که روی توری مقداری ریگ و سنگریزه بریزند و در زیر آن آتش پرحجمی روشن نمایند تا ریگها کاملاً داغ گردند و آنگاه خمیر نان را با دست در روی تختهای پهن کرده و در روی سنگهای داغ قرار دهند تا بپزد. ولی چون در این روش قسمت پایین نان پخته و قسمت رویی نمیپخت، آمدند توری دیگری هم در روی خمیر قرار دادند و روی آن آتش ریختند تا هر دو طرف نان پخته شود. کم کم این روش پختن نان توسعه و تکامل یافته تا به صورت امروزه در آمده است. همچنین در کتب تاریخی ذکر شده است که وقتی سربازان عرب به شهر مدائن آمدند و نان سنگک را در روی میز نانوایی دیدند، نمیدانستند که آن چیست و همین هم خود دلیلی بر قدمت پخت نان سنگک در ایران است..
همچنین در سالهای قبل در قلعهای قدیمی در نزدیکی شهر ورامین در زیر زمین این قلعه بقایای یک نانوایی سنگکی کشف شد ک تنور آن سالم مانده و ریگهای داخل آن موجود بود.

منبع: راسخون

ششمین برف آورد

علاقمندان به شرکت در ششمین جشنواره سراسری شهر برفی دعوت شدند. مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری گفت:‌ علاقمندان تا پایان وقت اداری 25 دیماه آثار خود را به دبیرخانه این جشنواره ارسال کنند. خانم ریاحی افزود: علاقمندان برای نام نویسی اینترنتی و ارائه طرح های خود به نشانی miracchb.ir و یا دبیرخانه جشنواره (اداره کل میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری شهرکرد) مراجعه کنند. ششمین جشنواره شهر برفی امسال در دو بخش سازه و ساخت مجسمه با دو محور هنری و آزاد، همزمان با ایام دهه فجر از شانزدهم تا نوزدهم بهمن امسال در دهکده سیاحتی قاسم آباد کوهرنگ برگزار میشود. وی گفت: شرکت کنندگان باید طرح های خود را با رویکرد فرهنگ، هنر، نمادهای انقلابی و جاذبه های تاریخی- طبیعی کشور و استان مورد نظرشان در سایت میراث فرهنگی چهارمحال و بختیاری ثبت کنند. خانم ریاحی افزود:‌ در پایان از مجموع طرحهای پذیرفته شده پنج اثر فاخر انتخاب و معرفی میشوند. تاکنون پنج دوره جشنواره شهر برفی در شهرستان کوهرنگ برگزار شده است. کوهرنگ در فاصله 90 کیلومتری مرکز استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد.

منبع: iribnews.ir

 

استان تهران - تخت طاووس

این تخت به فرمان فتحعلی شاه در سال 1216 ه.ق و به یاری نظام‌الدوله‌خان اصفهانی (پادشاه اصفهان) با طلا و جواهر موجود در خزانه ساخته شد و به مناسبت نقش خورشیدی که در بالای تخت قرار گرفته بود، به نام تخت خورشید معروف شد. تخت خورشید از طلای احمر و زرناب، مروارید، زمرد و به طول 5/3 متر و عرض 5/2 متر ساخته شده بود. تخت را به آسمان و خورشیدش را به آفتاب تشبیه کرده‌اند، آن زمان یکصد هزار تومان برای ساختش هزینه شد. تخت خورشید سالها به این نام بود، تا اینکه فتحعلی‌شاه با طاووس تاج‌الدوله ازدواج کرد و از همان زمان به خاطر نام او تخت خورشید به تخت طاووس مشهور شد. این تخت با تخت طاووسی که نادرشاه افشار به همراه جواهرات کوه نور و دریای نور از نبرد هندوستان با خود به ایران آورد تفاوت دارد. تخت طاووس نادر با مرگ وی توسط غارتگران تخریب و به یغما برده شد. تخت‌طاووس تا سال 1360 در تالار کاخ گلستان نگهداری میشد، اما از 17 شهریور 1360 به خزانه جواهرات ملی (بانک مرکزی) انتقال پیدا کرده و در آنجا نگهداری میشود.

قدیمی ترین گونه جانوری زنده جهان

سه چشم (triops) گونه‌ای جانور آبزی است که به دلیل قدمت 220 میلیون ساله از آن به عنوان فسیل زنده و قدیمی‌ترین گونه جانوری زمین نام برده میشود. این گونه نادر در آبگیرهای فصلی استان آذربایجان غربی زیست میکند. زیستگاه اصلی این گونه جانوری در معرض انقراض، اروپا بوده و حضورش در سایر کشورهای آسیایی غیر از هند، ژاپن و روسیه گزارش نشده است. تخمهای Triops میتوانند برای مدت ۲۰ سال یا بیشتر در حالت غیر فعال باقی بمانند.