استان یزد - مجموعه امیرچخماق و حمام خان

میدان امیرچخماق یکی از میادین اصلی شهر یزد است و طی سالیان گذشته، راهپیمایی ها، تجمع‌ ها و سخنرانیهای مهم سران کشور در این میدان صورت گرفته است. ضمن اینکه یکی از پر بازدیدترین آثار تاریخی یزد و مورد توجه علاقمندان به فرهنگ و تاریخ ایران بوده است. در دوره ای که امیر جلال الدین چخماق از سرداران شاهرخ تیموری، حاکم یزد بود با همکاری همسرش فاطمه‌ خاتون برای آبادانی یزد مجموعه‌ای شامل تکیه، میدان، حمام، کاروانسراها، خانقاه، قنادخانه، چاه آب سرد و مسجد امیرچخماق را ساخت.

مجموعه‌ تاریخی امیرچخماق سه آب‌انبار داشته که اکنون دوتا از آنها به عنوان بنای تاریخی باقی مانده‌اند. یکی از این آب‌انبارها پنج بادگیر و ستی فاطمه نام دارد که در ضلع شمالی میدان در ابتدای محلات بافت قدیم دیده میشود. این آب‌انبار به‌دستور همسر امیر جلال‌الدین چخماق شامی برای استفاده‌ مردم احداث شده است. دومین آب‌انبار، میدان نام دارد که این آب‌انبار در ضلع جنوبی میدان امیرچخماق قرار داشته و در زمان احداث خیابان، تخریب شده است. سومین‌ آب‌انبار تکیه است که زیر تکیه‌ امیرچخماق قرار دارد.

حمام خان که به گرمخانه نور نیز شهرت دارد، در سال ۱۲۱۲(هق) کنار مجموعه خان شهر یزد بنا شد. حمام خان نیز از جمله تاسیسات محمد تقی خان بافقی حاکم یزد است و شامل بخشهای مختلفی از جمله گاوروتون، شاه نشین، خزینه میباشد و امروزه به عنوان چایخانه و رستوران سنتی استفاده میگردد.

استان یزد - آتشکده زرتشتیان

آتشکده در میان حیاط بزرگی با درختان سرو و کاج قراردارد. نگاره فروهر و سرستونهای سنگی آن زیبایی ویژه‌ای بدان بخشیده و روبروی این بنا حوض آبی قرار دارد. اینکه آتشکده‌ها کنار آب باشند از خصوصیت‌ آتشکده‌ها بوده است. سرستونهای سنگی جلو تالار ساختمان اصلی و سنگ‌های گلدار پای دیوارها کار هنرمندان اصفهانی است. هنرمندان سنگها را در اصفهان تراشیده و تا یزد برده‌اند. آتشی که درون این آتشکده میسوزد بیش از ۱۵۰۰ سال است که روشن مانده‌است. این آتش فروزه‌ای است از آتش آتشکده کاریان در لارستان که به عقدای یزد آورده شد و نزدیک به ۷۰۰ سال در آنجا روشن نگه داشته شد و سپس در سال ۵۲۲ از عقدا به اردکان برده شد و نزدیک به ۳۰۰ سال نیز در اردکان یزد بوده و در سال ۸۵۲ از اردکان به این یزد برده شده است.

استان یزد - محله فهادان یزد

یزد وابسته به واژه یزش به معنای ستایش و نیایش در زبان پارسی میانه است و همچنین گرفته شده از واژۀ یزدان یا یزتان نیز میباشد، که معنی آن پاک، مقدس، فرخنده و درخور آفرین است و به معنی ذات خدا هم آمده است. یزد یعنی آفریننده خوبیها، پاکیها و شهر خدا.

محله فهادان قدیمی ترین محله شهر یزد میباشد و فهادان که برگرفته از کلمه فهد میباشد به معنای دانایان و سرشناسان میباشد. دیدنیهای محله فهادان: 1- بقعه شیخ احمد فهادان 2- مسجد ملا زینل 3- خانه لاریها 4- خانه تهرانی 5- حمام ابو المعالی 6- مسجد چهل محراب 7- خانه ملک زاده 8- خانه محمودی 9 - مهد قرآن 10- بقعه دوازده امام 11 - حسینیه فهادان 12 - خانه کاشفی 13- خانه محمد حسین فرجامی 14- خانه نواب وکیل 15- مدرسه ضیائیه (زندان اسکندر) 16- مسجد فهادان 17- خانه میرزاده 18- خانه عرب زاده 19- مسجد قدمگاه 20- آب انبار فهادان 21- خانه رأس الحسینی 22- امامزاده سیدتاج الدین (سید پنهان) 23-مسجد زین الدین آقا 24- مسجد صاحب الزمان 25- مسجد سقا 26- مسجدحاجی آخوند عرب عجم.

استان یزد - کاروانسرای زین الدین

کاروانسرای زین الدین که از شاهکار معماری دوره صفویه محسوب میشود، تنها بنای مدور ایرانی است و در 60 کیلومتری جاده یزد - کرمان و در فاصله 500 متری از جاده قرار دارد. این کاروانسرا به دستور زین الدین گنجعلی خان ریگ حکمران کرمان و به امر شاه عباس ماضی در قرن 10 قمری ساخته شد. کاروانسرای زین الدین در قرن 10 قمری محل استقرار تفنگچیان و مستحفظان بوده و اکنون با حفظ اصالت پیشینش، هتل شده است. این کاروانسرا از نظر معماری دارای اهمیت خاصی است و نمونه دیگری از آن به جز کاروانسرای بین کاشان و نطنز که ویران شده، وجود ندارد. نقشه این کاروانسرا به شکل دایره است و دارای 5 برج نیم دایره است که به دیواره 8 متری آن متصل‌اند. ساختمان این بنا از آجر است. پس از سر در نسبتاً وسیع ضلع جنوبی، هشتی و سپس صحن دوازده ضلعی قرار دارد. در اطراف صحن، رواق‌های سکوداری وجود دارد و در انتهای هر رواق اتاق‌هایی مشابه دیده میشود. در طرفین هشتی ورودی و پشت اتاقها، راهروهای وسیع و طولانی قرار دارد که اصطبل چهارپایان بوده است.از بارزترین مشخصه این بنا می‌توان به قرینه بودن شرق و غرب آن اشاره کرد و آب آن نیز از چشمه تامین میشد که امروزه نیز وجود دارد. این کاروانسرا در سال 2006 دیپلم افتخار یونسکو به دلیل «احیا و ساماندهی با بهره گیری از مصالح سنتی» دریافت کرد. منبع: همشهری

استان یزد - باغ دولت آباد

باغ دولت آباد یزد، اواخر دوره افشاریه(1160 ه.ق) توسط محمدتقی خان(خان بزرگ) که سرسلسله خوانین یزد بود احداث گردید. محمدتقی خان، قناتی به طول 65 کیلومتر را احداث و آب را از مهریز به یزد (محل کنونی باغ دولت آباد) رساند. این باغ شامل ساختمانها، حوضها و آبنماهاست که در فضای آنها درختان انار، انگور و... و گلهای فراوان، زینت بخش محیطند. این باغ دو قسمت اندرونی و بیرونی دارد. ویژگی مهم این باغ، ساختمان هشتی با بادگیری به ارتفاع 34 متر است که بلندترین بادگیر خشتی جهان میباشد.

استان یزد - خانه لاری ها

خانه لاری ها در محله فهادان شهر یزد قرار دارد و از بناهای دوره قاجاری است. مساحت این خانه حدود هزار و هفتصد متر مربع و زیربنای آن حدود هزار و دویست متر مربع است.

استان یزد - پیر سبز چک چکو

چَک‌چَک یا چکچکو یکی از زیارتگاههای مهم زرتشتیان است. این زیارتگاه که زرتشتیان به آن پیرسبز نیز میگویند در استان یزد و شهرستان اردکان در کوههای میان اردکان و انجیره قرار دارد. زرتشتیان هر ساله از روز ۲۴ خرداد بمدت چهار روز در این زیارتگاه دور هم جمع شده و به نیایش میپردازند.هر سال جشن مهرگان در این زیارتگاه جشن برگزار میشود و زرتشتیان بسیاری در این مکان گرد هم میآیند. گفته میشود نام «چک چک» یا «چک چکو» از صدای قطره‌های آبی گرفته شده که از صخره‌ای میچکد. دراین نیایشگاه درخت کهنسالی وجود دارد که به باور زرتشتیان، این درخت عصای نیک بانو دختر یزد گرد آخرین پادشاه ساسانی است که پس از فرورفتن در زمین به درخت بزرگی تبدیل شده است.

سایت گردشگری مجازی استان یزد

سایت گردشگری مجازی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد

استان یزد - نخل ( نقل ) بندی و نخل گردانی

با آن که نخل شباهتی به درخت خرما ندارد، آن را با نام این درخت مینامند. شاید به این علت که از جنوب غربی و بین النهرین آمده است. نخل شباهت بسیاری به درخت سرو دارد و سرو در فرهنگ عامه یعنی جاودانگی و رشادت و زندگی اخروی و آزادگی که یادآور روحیات و خصایل امام حسین (ع) است. همچنین این مراسم بازتابی است از نقل حکایت کربلا.

آئین نخل گردانی یا نخل برداری در شهرهای استان یزد

استان یزد - هتل ( خانه ) ملک التجار

خانه ملک التجار از ابنیه قدیمی و معروف دوره قاجاریه در شهر یزد است و در یکی از محله‌های قدیمی این شهر ( بازار پنجه علی ) واقع شده است.