نخستین شناسنامه موجود در گنجینه ثبت احوال، سنگ نوشته‌ای از دوران هخامنشیان است که از آرشیوهای سلطنتی ایران در بابل، اکباتان، شوش و پرسپولیس کپی برداری شده است. شاید بتوان گفت این اولین شناسنامه مستند و مکتوب بشریت باشد که اجداد ایرانی ما از خود بجا گذاشته‌اند. این شناسنامه با خط میخی نوشته شده است.
اما نخستین بار در سال 1297 هجری
شمسی در پایان دوره قاجار و بدنبال انقلاب صنعتی و نیاز به دسترسی اطلاعات دقیق و
به روز از اتباع داخلی و خارجی برای به کارگیری در کارخانه ها و اخذ مالیات، سازمان
ثبت احوال با تصویب هئیت وزرای زمان در بلدیه تهران ایجاد شد. اولین
ایرانی که شناسنامه دریافت کرد یک زن بود. خانم فاطمه ایرانی در سوم دی ماه سال
1297 با شماره شناسنامه یک، اولین فرد مملکت در هویت معاصر ایرانی بوده است. در
ابتدا تنها برای مردم شهر تهران و بتدریج تا سال 1310 در مراکز استانها و
شهرستانهای بزرگ کشور برای مردم صادر شد.
منبع: خبرگزاری مهر
