استان فارس - تنگ چوگان

تنگ تاریخی چوگان در 23 کیلومتری شهر کازرون و روبروی شهر باستانی بیشاپور واقع شده و رودخانه شاپور در آن روان است. این تنگ طبیعی و تاریخی در کنار ویرانه‌های شهر تاریخی بیشاپور قرار دارد و دارای 3 روستا است که عبارتند از روستای تنگ چوگان بالا، تنگ چوگان پایین، تنگ چوگان وسطا. راه اصلی برای رسیدن به غار از تنگ چوگان علیا (روستای کشکولی) میگذرد. در این تنگه ۶ نقش برجسته کنده شده که تقریبا همگی نزدیک به ورودی آن و در فاصله‌ای کمتر از ۵۰۰ متر از شهر باستانی بیشابور قرار دارند. اگر از سمت بیشابور به این تنگه وارد شوید ۴ عدد از این نقش برجسته‌ها در شمال و سمت چپ و دو تای دیگر در جنوب و سمت راست قرار دارند. اولین نقش برجسته که بزرگترین و شلوغ ترین نقش برجسته است نقشی مربوط به جشن پیروزی شاپور اول بر امپراطوری روم است. در این نقش برجسته ۱۱۵ پیکر دیده میشود که از این نظر رکورددار نقش برجسته‌های ایرانی به شمار میآید.

دومین نقش برجسته مربوط به پیروزی بهرام دوم بر اعراب بیابانگرد میباشد. در این نقش برجسته بهرام سوار بر اسب در سمت چپ نقش قرار داشته و اعراب در حال راهنمایی توسط سرداران ایرانی بمنظور پیشکش اسب و شتر در مقابل او دیده میشوند.

سومین نقش برجسته که کاملترین و زیباترین نقش برجسته زمان ساسانی بشمار میآید مراسم دریافت فر ایزدی (حلقه شهریاری) توسط بهرام اول از اهورامزدا را به تصویر کشیده است.

نقش برجسته چهارم صحنه پیروزی بهرام دوم بر یاغیان را به تصویر کشیده است. در این نقش پادشاه در مرکز نقش نشسته بر تخت و بصورت روبرو به تصویر کشیده شده است در حالیکه در سمت راست او سربازان و سرداران ایرانی به احترام ایستاده و اسرا و یاغیان در سمت چپ توسط سربازان ساسانی به حضور شاه آورده میشوند.

نقش برجسته پنجم که در سمت راست تنگه واقع شده و سالمترین نقش برجسته در میان نقوش 6 گانه است نیز به پیروزی شاپور بر دولت روم اختصاص دارد. ششمین و آخرین نقش برجسته که آنهم در سمت راست تنگه و دقیقا در کنار جاده واقع شده است متاسفانه بیشترین آسیب را در طی زمان دیده و قسمتهای بالای آن تقریبا از بین رفته است. در این نقش برجسته مراسم دریافت فر‌ایزدی (حلقه شهریاری) توسط شاپور اول از اهورامزدا و همچنین پیروزی وی در جنگ با رومیان به تصویر کشیده شده است. در این نقش، زیر سم اسب اهورامزدا، اهریمن و زیر پای اسب شاپور، گردیانوس، امپراطور کشته شده، لگدمال میشوند. فیلیپ نیز جلوی اسب شاه زانو زده و تقاضای صلح و بخشش دارد. منبع: همشهری