استان تهران - فشم - لالون و گرمابدره

بعداز فشم خروجی سمت راست به روته، زایگان، لالون، آبنیک و گرمابدره ختم میشود. از لالون مسیرهای کوهنوردی زیادی جهت صعود به قله های معروف منطقه آغاز میشود. یکی از این قله ها قله خلنو است که آبشار تلخاب، ابتدای مسیر صعود به آن است. برای رسیدن به آبشار و چشمه تلخاب از روستای لالون حدود سه ساعت پیاده روی است. در منطقه تلخاب دو چشمه وجود دارد که یکی از دل سنگی زرد بیرون میآید و ترش مزه است و دیگری تلخ مزه و گازدار. بالاتر از چشمه ها آبشار لالون یا آبشار تلخاب(خلنو) دیده میشود که ابتدای مسیر اصلی کوهنوردی به کوههای البرز در این منطقه است. در فصل بهار یخچالهای بزرگ و تونل مانند، دره های اطراف را فرا میگیرد.

استان تهران - میدان و برج آزادی

میدان آزادی به عنوان اولین نماد شهری که قبل از انقلاب ۱۳۵۷ میدان شهیاد نام داشت، بصورت بیضی ساخته شده‌ است و در مرکز آن برج آزادی قرار گرفته است. اطراف میدان نیز باغچه‌های چمن‌کاری شده بصورت 6 ضلعی ساخته شده‌ است. میدان آزادی با مساحت ۵۰٬۰۰۰ مترمربع پس از میدان نقش جهان با مساحت ۸۹٬۶۰۰ مترمربع، بزرگترین میدان ایران است.

برج آزادی یکی از نمادهای شهر تهران است که در سال ۱۳۴۹ خورشیدی به دست معمار ایرانی، حسین امانت با نام برج شهیاد آریامهر، به دستور فرح پهلوی برای یادبود جشنهای ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی ایران طراحی و ساخته ‌شد. این برج، پس از انقلاب ۱۳۵۷ بنام برج آزادی معروف شد. در محوطه زیرین آزادی چندین سالن نمایش، نگارخانه، کتابخانه، موزه و... قرار دارد. طول این بنا ۶۳ متر، ارتفاع آن از سطح زمین ۴۵ و ارتفاع از کف موزه ۵ متر است. گفته میشود در ساخت برج آزادی چهل و شش هزار قطعه سنک پرداخت شده به کار رفته‌است. حسین امانت می‌گوید: «این بنا به گذشته‌های درخشان تاریخ ایران نظر دارد؛ به دورانی که ایران در ادبیات، هنر، معماری، صنایع دستی، علوم مختلف و خیلی چیزهای دیگر سرآمد بود. من میخواستم جمع بندی خودم از اینها را در آزادی ارائه کنم تا اگر کسی از خارج میآید یا حتی مردم ایران بدانند که این اثر به کجا و به کدام فرهنگ مربوط میشود. در این بنا، قوس اصلی وسط برج، نمادی از طاق کسری مربوط به دوره پیش از اسلام (دوره ساسانی) است و قوس بالایی که یک قوس شکسته‌ است از دوران بعد از اسلام و نفوذ اسلام در ایران حرف میزند. رسمی سازیهایی که بین این دو قوس را پر میکند، خیلی ایرانی است و من آنرا از گنبد مساجد ایران الهام گرفته‌ام. اساسا تکنیک گنبدسازی در ایران خیلی جالب است و شما در هر مسجدی که میروید، یک چیز تازه‌ای میبینید. در این گنبدها که نشانه نبوغ ایرانی است، معماران قدیم از قاعده مربع بنا وارد دایره گنبد شده‌اند و این کار را با کمک رسمی بندیها و مقرنس کاریهای بسیار زیبا انجام داده‌اند. در برج آزادی هم همین کار انجام شده. هندسه بنا یک هندسه مربع مستطیل است که از روی چهار پایه خود میچرخد و ۱۶ ضلعی میشود و بالاخره به صورت یک گنبد شکل میگیرد. البته شما این گنبد را از بیرون نمیبینید، اما از داخل برج قابل مشاهده ‌است. دو طبقه داخل برج، یکی بالای قوس طاق اصلی و دیگری زیر گنبد است که با آسانسور به آن می‌رسید. این طبقه که به عنوان نمایشگاه طراحی شده با گنبدی از بتن سفید پوشیده شده. این گنبد مقرنس ایرانی را به نوع تازه‌ای اجرا میکند و ارتفاع آن از بام آزادی بیرون میزند و از بام دیده میشود که با کاشی‌های فیروزه‌ای معرق ایرانی پوشیده شده ‌است. مصرف بتن سفید در این قسمت و در سالن پذیرایی آن، در آن زمان یک کار جدیدی در ایران بود.»

استان خراسان رضوی - گنبد سبز

بنای تاریخی گنبد سبز شهر مشهد، در خیابان آخوند خراسانی در وسط میدانی به همین نام واقع شده است. وجه تسمیه بنا گنبد مزین به کاشیکاری فیروزه‌ای متمایل به سبز آن میباشد. گنبد سبز آرامگاه شیخ محمد مومن عارف میباشد که احتمالا در سال ۱۰۳۶ قمری بنیان و در سالهای ۱۰۵۵ و ۱۰۵۸ تکمیل و تزئین شده است. شرح زندگانی و کرامات شیخ محمد مومن مشهدی، در کتابی با عنوان «گنبد سبز مشهد» به قلم مهدی قربانی منتشر شده است. شیخ مؤمن از علمای بزرگ شیعه و هم عصر عالم جلیل القدر شیخ حر عاملی صاحب کتاب وسائل الشیعه بوده است. ایشان از علمایی است که بیشتر عمر خود را به تعلیم و تعلم روایات و سخنان معصومین (علیهم السلام) و عبادت و خدمت به مردم گذرانید. صرف 36 سال از عمر این عالم بزرگ در تطبیق و بررسی روایات کتب اربعه شیعه، ارادت و تقید ایشان را به تبعیت از معصومین به اثبات میرساند.

استان فارس - چشمه و دریاچه شش پیر

60 کیلو متر بعد از شیراز سمت راست قبل از ورود به شهر سپیدان تابلویی توجه را به خودش جلب میکند که نوشته شش پیر. اولین روستا با چشم انداز زیبا که گذر میکنی برشنه است.این چشمه که در ۸ کیلومتری شمال روستای برشنه از توابع بخش همایجان قرار دارد، از میان شکافهای کوه به طور معجزه آسایی به آرامی بیرون میآید چندمتر پایین تر از سرچشمه رودخانه ای خروشان به راه میافتد که هر تازه واردی را انگشت به دهان از این نعمت خداوند شاکر مینماید حکایت چشمه شش پیر و دریاچه کوچک آن را به شش پیر طریقتی نسبت میدهند روزگاری در کنار این چشمه زندگی میکردند و در کنار همین رود جام حیات را سر کشیدند. چشمه بلندی که از شکاف کوههای زاگرس سرچشمه میگیرد و چندین متر جلوتر، به دریاچه شش پیر میریزد. اما افسانه ها به همین جا ختم نمیشوند. مردم محلی معتقدند که دریاچه شش پیر مثل یک دهان بلعنده آب را میبلعد و فرو میبرد. به همین دلیل، هیچ شناگری از این آب زنده بیرون نخواهد آمد. چشمه شش پیر با آب زلال و گوارایی که دارد، مهمترین و پر آب ترین منبع آب سطحی دائمی در استان فارس است. اگر پای صحبت محلی ها بنشینید، برایتان افسانه های زیادی خواهند گفت از پادشاهانی که برای انتقال آب این چشمه و دریاچه به محل سکونتشان، چه کارها که نکرده اند و چه غلامانی که برای انجام فرمان شاهی هلاک نشده اند. شاید برایتان جالب باشد که بدانید نام قدیمی این رودخانه رتین بوده و در دوره قاجاریه به شش پیر تغییر پیدا کرده است. در حدود 200 متری چشمه شش پیر، در دل کوه نوشته ای حکاکی شده که حکایت از گذر و توجه پادشاهان قاجار به این چشمه و دریاچه دارد. شش پیر این روزها نه تنها به دلیل جاذبه های طبیعی چشمگیرش تبدیل به یک مکان گردشگری شده، بلکه با ماهی های کم نظیر و بزرگی که دارد، یک سایت غنی ماهیگیری برای گردشگران ماهیگیر هم به شمار میرود.

منبع: anobanini

استان گیلان - بارگاه حضرت سید جلال الدین اشرف(ع)

آستانه اشرفیه در 35 کیلومتری مرکز استان رشت واقع و فاصله آن تا شهر سیاحتی لاهیجان 7 کیلومتر است. چهارمین شهر مذهبی کشور در گذشته کوچان نامیده میشد و پس از تدفین پیکر مطهر حضرت سید جلال الدین اشرف (ع) پسر امام موسی کاظم (ع) و برادر حضرت امام رضا (ع) در این شهر نام آن به آستانه اشرفیه تغییر یافت. حضرت سید جلال الدین اشرف(ع) در سال 180 قمری در مدینه چشم به جهان گشود. آن حضرت کوچکترین فرزند حضرت امام موسی کاظم (ع) بوده و نام مادر بزرگوارشان نیز نجمه است. این امامزاده بزرگوار که پس از شهادت امام رضا (ع) برادر بزرگوارشان، وارد گیلان شدند هنگام ورود به این منطقه اولین نبرد و مقابله را در حوالی زنجان و قزوین که در آن زمان دالمرز بین اعراب مسلمان و دیلمیان بود با خوارج و لشکریان خلفای عباسی داشته است. آن حضرت در این جنگ که چهار ماه بطول کشید به کمک قبایل دیلمی و مردان ترک زبان (استا جلو) موفق شد زنجان را در ذی الحرام 206 هجری قمری فتح کند. در فتح طارم و حوالی آن بیش از یکهزار و 200 نفر از مسیحیان به دست آن بزرگوار مسلمان شده و به لشکر ایشان پیوستند. آن امامزاده بزرگوار همچنین پس از فتح رشت که در سال 207 هجری قمری صورت گرفت وارد شهر شدند که مورد استقبال با شکوه مردم از ایشان شد و مقدمشان را گرامی داشتند. سید به مدت 9 ماه در رشت حکومت کردند و لاهیجان و سیاهکل نیز در سال 208 هجری قمری به دست ایشان فتح و شهرها آبادی های غرب گیلان نیز در سال 210 از دست حاکمان ظلم و جور آزاد شدند. سید جلال الدین با گروهی از سادات در لاهیجان  رهبری نمود و در این شهر نماز جمعه اقامه کرد و شریعت محمدی (ص) را ترویج میداد و در خطبه از احادیث پدر و اجدادش روایت نقل میکرد و حکومت مستقلی نیز تشکیل داد و در حقیقت نخستین حکومت شیعه در سال 211 در گیلان تشکیل شد و تا سال 223 تداوم یافت. لشکر آن حضرت سرانجام در جنگی که با یکی از کفار به نام 'چهل گوش' داشتند در حوالی رودبار در محلی به نام دارستان شکست میخورد و آن حضرت مجروح میشوند. آن بزرگوار پس از این مجروحیت در منزل شخصی به نام شیخ مفید الدین اسکان پیدا میکنند و در 14 رمضان سال 223 یا 230 هجری قمری به شهادت میرسند. پیکر پاک آن حضرت نیز پس از شهادت طبق وصیتش در تابوت گذاشته شده و در رودخانه خروشان سفید رود رها میشود. پیکر آن حضرت بعد از گذشت 100 کیلومتر در حوالی لاهیجان و در قریه ' اکیم' به ساحل رسید و توسط مردم از آب گرفته و در همان کنار ساحل به خاک سپرده شد. "گوهر شاد خانم بنت کیا رستم" که از خاندان شیعی آل بویه بود در سال 312 هجری قمری گنبدی زیبا بر روی قبر آن حضرت نهاد. محل دفن سید جلال الدین اشرف (ع) که در آبادی بی نام و نشانی قرار داشت بعدها به نامهای کوچان، جلالیه، اشرفیه و هم اکنون آستانه اشرفیه معروف شد.

منبع: خبرگزاری ایرنا

استان زنجان - بقعه قیدار نبی (ع)

بنای آرامگاهی قیدار نبی (ع) در جنوب غربی شهرستان قیدار (خدابنده) و در دامنه ارتفاعات با همین نام قرار دارد. این بنا متعلق به قیداربن اسماعیل بن ابراهیم (علیه السلام) از پیامبران الهی است، این مسئله با استشهاد 65 نفر از علمای طراز اول مورد تأیید قرار گرفته و بدین ترتیب شایعه اختصاص بنا به قبر بلغارخاتون زن غازان خان مغول مردود شده است. در کتاب منهاج البرا عه تألیف میرزا حبیب الله هاشمی خویی شجره نامه حضرت بدین شرح ذکر شده است. محمد بن عبدالله(ص) بن عبدالمطلب و اسمه پیبه بن هاشم واسمه عمروبن عبدالمناف واسمه شیبه بن هاشم واسمه عمروبن عبدالمناف واسمه المغیره بن قصی واسمه زیدبن کلاب بن مره بن کعب بن لوی بن غالب بن فهربن مالک بن النصر و هو قریش بن کنانه بن جزیمه بن مدرکه بن الیاس بن مفربن نزاربن معبدبن عدنان بن اود بن لیسع بن الهمیسع بن سلامان بن بنت بن حمل بن قیدار بن اسماعیل بن ابراهیم (علیه السلام) بن تاریخ بن ناخور بن ساروع بن آدم (علیه السلام). هم چنین در کتاب جلاء الیون تألیف محمد باقر مجلسی نیز بر همین منوال شجره قیدار نبی را به ابراهیم و آدم علیه السلام نسبت داده است. کل این بقعه را زائرسرای بزرگی با پلان مستطیل محصور کرده که این سبک تقلید ناقصی از صحن مساجد به روش چهار ایوانی میباشد. به استثنای ضلع شرقی این محوطه که طاق نما است، در بقیه اضلاع حجراتی به عنوان محل سکونت زائرین احداث شده، حجرات ضلع غربی دو طبقه بوده که زیرزمین آن جهت استفاده احشام در نظر گرفته شده بود. ورودی اصلی این محوطه در ضلع جنوبی تعبیه شده که با دو برج کنترل میشود و زنجیر عدالت نیز جهت تظلم مردم در آن آویزان است. کتیبه‌ها و شیوه های تزئینی بنا گویای آن است که سازه‌های معماری آن بایستی در دوران­های مختلفی انجام پذیرفته باشد، از جمله قدیمی‌ترین کتیبه برجای مانده در ضلع جنوبی صحن گنبددار  به تاریخ 719 هجری قمری است که به تجدید ساخت آرمگاه توسط بلغان خاتون همسر غازان خان ششمین سلطان ایلخانی اشاره میکند و کتیبه ای دیگر در همان صحن که به شرح انجام تعمیرات بنا توسط تیمورخان  به سال 751 هجری قمری میپردازد.

منبع: میراث فرهنگی زنجان

استان یزد - کاروانسرای زین الدین

کاروانسرای زین الدین که از شاهکار معماری دوره صفویه محسوب میشود، تنها بنای مدور ایرانی است و در 60 کیلومتری جاده یزد - کرمان و در فاصله 500 متری از جاده قرار دارد. این کاروانسرا به دستور زین الدین گنجعلی خان ریگ حکمران کرمان و به امر شاه عباس ماضی در قرن 10 قمری ساخته شد. کاروانسرای زین الدین در قرن 10 قمری محل استقرار تفنگچیان و مستحفظان بوده و اکنون با حفظ اصالت پیشینش، هتل شده است. این کاروانسرا از نظر معماری دارای اهمیت خاصی است و نمونه دیگری از آن به جز کاروانسرای بین کاشان و نطنز که ویران شده، وجود ندارد. نقشه این کاروانسرا به شکل دایره است و دارای 5 برج نیم دایره است که به دیواره 8 متری آن متصل‌اند. ساختمان این بنا از آجر است. پس از سر در نسبتاً وسیع ضلع جنوبی، هشتی و سپس صحن دوازده ضلعی قرار دارد. در اطراف صحن، رواق‌های سکوداری وجود دارد و در انتهای هر رواق اتاق‌هایی مشابه دیده میشود. در طرفین هشتی ورودی و پشت اتاقها، راهروهای وسیع و طولانی قرار دارد که اصطبل چهارپایان بوده است.از بارزترین مشخصه این بنا می‌توان به قرینه بودن شرق و غرب آن اشاره کرد و آب آن نیز از چشمه تامین میشد که امروزه نیز وجود دارد. این کاروانسرا در سال 2006 دیپلم افتخار یونسکو به دلیل «احیا و ساماندهی با بهره گیری از مصالح سنتی» دریافت کرد. منبع: همشهری

استان اصفهان - بقعه متبرکه آقا علی عبّاس و شاهزاده محمّد در بادرود نطنز

بعد از ولیعهدی اجباری امام رضا(ع) در نزد مامون خلیفه عباسی، عده ای متشکل از اصحاب حضرت از جمله حضرت آقا علی عباس و شاهزاده محمد (علیهما السلام) از مدینه به قصد زیارت امام همام عازم طوس شدند که پس از ورود به ایران خبر شهادت مظلومانه امام هشتم توسط مامون و دستور این ملعون و جنایتکار مبنی بر به شهادت رساندن سادات هاشمی، هر کدام از اصحاب حضرت به سویی رفته تا از گزند دشمنان نابکار در امان باشند. این دو بزرگوار که از داغ برادر خویش سوگوار بودند، پس از طی نمودن چندین شهر و روستا وارد کاشان شده و سپس به شهر بادرود(باد قدیم) آمدند. حاکم و مردم بادرود که از عاشقان به اهل بیت عصمت و طهارت (ع) بوده و به سلاله آنان عشق میورزیدند، قریب به چهل شبانه روز از آن بزرگواران به نحو شایسته پذیرایی و مراقبت کردند. این دو بزرگوار پس از چهل شبانه روز با نیابت انتقام خون به ناحق ریخته امام رضا (ع) به اتفاق اصحاب، راه کویر را در پیش گرفتند و به قصد شهر مشهد مقدس حرکت نمودند. هنوز مسافتی از کویر طی نشده بود که در جنگی نا برابر به دست سپاهیان مامون ملعون، مظلومانه به شهادت رسیدند و پیکر مطهرشان توسط زنان خالد آبادی تشییع و به همت مردان منطقه در همان مکان جنگ تدفین گردید.

نام: علی عبّاس - محمّد
کنیه: ابا ایّوب - ابا اسحاق
پدر:  امام موسی بن جعفر ( علیه السلام)
مادر: امّ ولد
محل تولد:  مدینه
زمان هجرت به ایران:  سال دویست و دو یا سه هجری
مسیر هجرت: مدینه - کویت - بصره - اهواز - شیراز - کاشان - باد
زمان شهادت: چهاردهم جمادی الاول سال دویست وسه هجری

استان مازندران - امامزاده ابراهیم بابلسر

بنا در قرن نهم هجری در مرکز شهر بابلسر ساخته شده و از مهمترین آثاری است که بواسطه آن میتوان به قدمت تاریخی شهر پی برد. به اعتقاد قدما سر امامزاده ابراهیم بن موسی بن کاظم برادر امام رضا (علیهم السلام) در آنجا مدفون است. بنای امامزاده  دارای چهار در منقوش میباشد. روی دربهای آن سه تاریخ 858.857.841 هجری قمری حک شده است. مصالح عمده آن آجر ، ملاط و ساروج و کاشی بوده و گنبد هرمی شکل آن عظمتی خاص دارد. بنای تاریخی و اصلی این بقعه تخریب شده و به شکل امروزی بازسازی شده است. آثار هنری و باستانی آن دستخوش تغییرات نشده است. این بنا از نظر دارا بودن آثار تاریخی ارزشمند هنری مانند دربهای نفیس، صندوق چوبین و کتیبه های متعدد شهرت دارد. اطراف این بقعه آرامگاه عمومی شهر بابلسر است. این مکان در ایام محرم و خصوصاٌ روز عاشورا از شکوه و استقبال خیل عظیمی از جمعیت برخوردار میشود و تمام محلات شهر و روستاهای نزدیک بابلسر با دسته منظم به ساحت آن وارد شده و زیارت میکنند.

استان فارس - مجموعه پاسارگاد

مجموعه پاسارگاد مجموعه‌ای از آثار باستانی برجای مانده از دوران هخامنشی است که در ۱۳۵ کیلومتری شمال شیراز در منطقهٔ پاسارگاد استان فارس واقع شده‌است. این مجموعه دربرگیرندهٔ ابنیه‌ای چون کاخ دروازه، پل، کاخ بار عام، کاخ اختصاصی، دو کوشک، آب‌نماهای باغ شاهی، آرامگاه کمبوجیه، استحکامات دفاعی تل تخت، کاروانسرای مظفری، آرامگاه کوروش بزرگ، محوطهٔ مقدس و تنگه بلاغی است. مهمترین اثر مجموعهٔ پاسارگاد، بنای آرامگاه کوروش کبیر است که پیشتر مشهور به «مشهد مادر سلیمان» بود. در سال ۱۸۲۰ پس از پژوهشهای باستان شناسی، هویت اصلی بنا به عنوان آرامگاه کوروش کبیر مشخص شده است. خزانهٔ آرامگاه، در بالاترین نقطه، شکل یک خانهٔ شیروانی ساده با یک ورودی کوچک در غرب را دارد. تا حدود صد سال پیش باور بر این بود که این بنا آرامگاه مادر سلیمان باشد و در دورهٔ اتابکان در زمان آل بویه با استفاده از ستون های باقی مانده از کاخ های باستانی مسجدی با نام «مسجد اتابکی» در گرد آن ساخته و یک محراب کوچک در خزانهٔ آرامگاه کنده*کاری شد. در دههٔ ۱۹۷۰ بقایای مسجد پاکسازی شده و تکه های تاریخی به نزدیکی مکان های اصلی شان بازگردانده شدند. پس از کشته شدن کوروش در جنگ با سکاها یا ایرانیان شمالی، جسد وی را مومیایی کرده و درون تختی از زر نهاده و اشیای مهم سلطنتی و جنگی او را در کنار وی گذارده بودند. به گزارش مورخان زمان اسکندر وقتی اسکندر به پاسارگاد آمد و از مقبره کوروش که در میان باغی بزرگ قرار داشت دیدن کرد به آریستوبولوس دستور داد درون مقبره را تزیین کند. آریستوبولوس در درون مقبره تابوتی زرین, یک میز و تعدادی ظروف زرین و سلاحهای گرانقیمت و لباسهای شخص کوروش و کلیه جواهراتی را که زمانی به دست می کرد یا به خود می آویخت مشاهده کرد. این آرامگاه در آن زمان توسط تعدادی مغ محافظت می شود اما در زمان اسکندر مورد دستبرد قرارگرفت و کلیه اشیاء گرانقیمتش به سرقت رفت. در شیب سقف آرامگاه دو حفرهٔ بزرگ وجود دارد که برای سبک کردن سنگها و کم کردن از بار سقف ایجاد شده است و برخی اشتباها، جای نگهداری کالبد کوروش و همسر وی دانسته‌اند. آرامگاه کوروش در همه دوره هخامنشی مقدس به شمار می آمده این امر باعث گردیده که در دوران اسلامی هم این تقدس حفظ شود، اما تعبیر اصلی بنا دیگر مشخص نبوده است و از سوی دیگر مردم هم ساختن بناهای با عظمت سنگی را خارج از قوه بشری می دانسته اند و به حضرت سلیمان که دیوان را برای کارهای دشوار در خدمت داشته است، نسبت میداده‌اند. به همین جهت آرامگاه کوروش را هم از بناهای آن حضرت میشمردند و آن را به مادر او نسبت میدادند و «مشهد مادر سلیمان» میخواندند.

منبع: مرجع معماری ایران

آرامگاه کوروش

در شمال غربی کاخ بارعام و شمال شرقی بوستان پاسارگاد، بقایای کاخی واقع شده است که مختصات یک بنای مسکونی را دارد به همین دلیل به " کاخ نشیمن" یا " کاخ اختصاصی" شهرت دارد. تا آغاز سده بیستم چون تنها یک جرز سنگی از این کاخ بیرون از خاک بود، آن را "کاخ جرزدار" نیز مینامیدند.

کاخ اختصاصی

کاخ بار عام

 آرامگاه کمبوجیه

کاروانسرای مظفری