استان لرستان - آبشار آب سفید

آبشار آب‌سفید ( عروس زیبای لرستان ) یکی از آبشارهای استان لرستان است. این آبشار در جنوب شرقی این استان و در دامنه کوههای زاگرس و در کنار کوه بلند قالی کوه در بخش بشارت زلقی از شهرستان الیگودرز قرار گرفته‌است.

استان یزد - خانه لاری ها

خانه لاری ها در محله فهادان شهر یزد قرار دارد و از بناهای دوره قاجاری است. مساحت این خانه حدود هزار و هفتصد متر مربع و زیربنای آن حدود هزار و دویست متر مربع است.

استان یزد - پیر سبز چک چکو

چَک‌چَک یا چکچکو یکی از زیارتگاههای مهم زرتشتیان است. این زیارتگاه که زرتشتیان به آن پیرسبز نیز میگویند در استان یزد و شهرستان اردکان در کوههای میان اردکان و انجیره قرار دارد. زرتشتیان هر ساله از روز ۲۴ خرداد بمدت چهار روز در این زیارتگاه دور هم جمع شده و به نیایش میپردازند.هر سال جشن مهرگان در این زیارتگاه جشن برگزار میشود و زرتشتیان بسیاری در این مکان گرد هم میآیند. گفته میشود نام «چک چک» یا «چک چکو» از صدای قطره‌های آبی گرفته شده که از صخره‌ای میچکد. دراین نیایشگاه درخت کهنسالی وجود دارد که به باور زرتشتیان، این درخت عصای نیک بانو دختر یزد گرد آخرین پادشاه ساسانی است که پس از فرورفتن در زمین به درخت بزرگی تبدیل شده است.

استان زنجان - گنبد سلطانیه

گنبد سلطانیه در شهر سلطانیه زنجان قرار دارد و در فهرست آثار میراث جهانی به ثبت رسیده است و شامل سه بخش اصلی ورودی، تربت‌خانه و سردابه‌است. گفته میشود در ساخت گنبد بزرگ  فلورانس از این گنبد الگوبرداری شده‌است. بنای این گنبد که بعد از گنبدهای سانتامارینا و ایاصوفیه سومین گنبد بزرگ دنیاست. ساخت این گنبد در سال ۷۰۲ هجری قمری به دستور الجایتو در شهر سلطانیه، پایتخت آن زمان ایلخانیان آغاز شد و در سال ۷۱۲ هجری قمری به اتمام رسید. بعضی از تاریخ نویسان نوشته‌اند سلطان محمد خدابنده این بنای عظیم را بنا کرد که اجساد ائمه اول و سوم شیعیان یعنی علی(ع) و حسین(ع) را از آرامگاهای خود به آنجا منتقل کند. دالان‌های تودرتویی در سردابهٔ این بنا موجود است که حدس زده میشود این دالان‌ها و فضاها برای اجرای مراسم مذهبی خاص پس از مرگ وی بوده‌است. البته جسد وی نیز به جای دفن در سردابه، در کوه‌های اطراف دفن شده‌است. سبک معماری این بنا به شیوه آذری است.

استان چهارمحال و بختیاری - فارسان - پیرغار

گردشگاه پیرغار در 5 کیلومتری جنوب شهر فارسان، 37 کیلومتری شهرکرد و در مجاورت روستای ده چشمه قرار دارد. بر روی تپه سنگی مشرف به این گردشگاه سه کتیبه به خط نستعلیق وجود دارد. متن این کتیبه ها مختصری از شرح لشکر کشی بختیاری ها به تهران و اصفهان و نقش سرداران بختیاری در سرکوبی استبداد صغیر و سقوط محمدعلی شاه در واقعه مشروطیت است. این سه کتیبه به دستور سردار اسعد و سردار ظفر از رهبران مشروطه خواهی بختیاری نوشته شده است.

استان کرمانشاه - غار قوری قلعه

روستایی به همین نام در نزدیکی این غار قرار دارد که در ایام قدیم اطراف این روستا را قلعه هایی در بر گرفته که شکل یکی از آنها شبیه قوری بوده است به همین دلیل نام این روستا و این غار به قوری قلعه نامگذاری شد. در روایتی دیگر، در دوره ساسانیان دژی بنا شد که هم اکنون نیز آثاری از آن به جا مانده است، این دژ به جهت بزرگی بعدها از سوی کرد زبانان آن منطقه به گورا قلا نامیده شد. کلمه گورا در زبان کردی به معنای بزرگی و قلا به معنای قلعه یا دژ میباشد، در اثر گذشت زمان این نام به تدریج تغییر کرده و به نام های گوری قلا و قوری قلعه معروف شده است. بعدها پس ار ساختن آبادی در کنار دژ همان نام یعنی قوری قلعه به روستا اطلاق شد.

 خبرگزاری مهر: غار قوری قلعه در ۲۵ کیلومتری شهر روانسر، در دامنه کوه شاهو و مشرف بر جاده روانسر به پاوه و در جوار روستایی به همین نام جای گرفته است. این اثر طبیعی دارای تالارهای زیبا در ۱۴۰۰ متری و ۵۰۰ متری به نام‌های تالار "مریم"، تالار "کوهان شتر"، تالار "مسیر برزخ"، تالار "بلور" و تالار "عروس" است. از لحاظ زیست شناسی، غار قوری قلعه مسکن گونه کمیابی از خفاش بنام خفاش "موش گوشی" است. غارهای اطراف قوری قلعه بر اساس مطالعات باستان شناسی از حدود 50 هزار سال پیش تا حدود 12 هزار سال پیش مسکن شکارچیان عصر سنگ بوده است.

استان سیستان و بلوچستان - زابل - شهر سوخته

این شهر در دوره ماقبل تاریخ حدود ۳۲۰۰ قبل از میلاد پایه‌گذاری و حدود ۱۸۰۰ قبل از میلاد متروک شده است. برای دوره‌ای حدود ۱۴۰۰ سال، زندگی در این شهر جریان داشته است. دوران شکوفایی این تمدن بین سال‌های ۲۵۰۰ تا ۲۲۰۰ قبل از میلاد بوده است که شهر حدود ۵۵۰۰۰ نفر جمعیت داشته است. در این شهر دو گروه عمده کشاورزان و صنعتگران اکثریت را تشکیل میداده‌اند. مهمترین آثار معماری مکشوفه در شهر سوخته خانه‌های موسوم به پلکانی و بنای کاخ سوخته است. هر واحد ساختمانی از یک قسمت مستطیل درست شده که ۵ تا ۶ اتاق دارد و حدود ۱۵۰ تا ۱۶۰ متر زیر بنا داشته است و منازل در مجتمع‌های ۴ و یا ۶ خانه‌ای است. شهر سوخته بدون شک جز شهرهای بسیار پیشرفته زمان خود بوده است. این نکته نه تنها در بقایای آثار معماری و کارهای ظریف دستی وصنعتی دیده میشود بلکه در سازماندهی اجتماعی شهر نیز دیده میشود. در اولین دوره کاوش در شهر سوخته کوچه‌ها و خانه‌های منظم، لوله کشی آب و فاضلاب با لوله‌های سفالی پیدا شد که نشان دهنده وجود نوعی برنامه ریزی و سازماندهی شهری در این شهر است.

استان هرمزگان - جزیره قشم - قلعه پرتقالی ها

قلعه پرتغالی‌ها در ضلع شمالی جزیره قشم و در ساحل دریای خلیج فارس قرار دارد. این قلعه در سال 1507 میلادی به فرمان " آلفونسو آلبرکرک " دریانورد پرتغالی در جزیره قشم احداث شد. آلبوکرک، جزایر دهانه خلیج فارس را تصرف کرده و از این طریق بر راه بازرگانی دریایی بین هند و اروپا تسلط یافت، چیرگی پرتغالیها براین آبراه مهم دریایی 110 سال طول کشید. در این مدت آنها به ساختن دژها و استحکاماتی پرداختند که از آن جمله دژهای هرمز ، قشم و لارک است. قلعه قشم با مساحتی بیش از 2 هزار متر مربع از سنگهای آهکی و گچی با ملاط ساروج محلی ساخته شده و طی یک قرن چندین بار استحکام بخشی یافته است. این دژ راست گوشه است. چهاربرج در چهارگوشه و باروهایی بلند دارد که توپ و منجنیقها برروی پهنای آن مستقر میشده اند قلعه قشم کاربردی چون یک انبار بزرگ یا جای نگهداری مهمات و سلاح داشته که در مواقع اضطراری به دیگر دژها کمک میرسانده است. قلعه پرتغالی‌ها یک قلعه تدارکاتی بود که برای ارتباط با قلعه هرمز و رساندن تدارکات و خدمات به این قلعه مرکزی در قشم ساخته شده بود. سرانجام در سال 1623 میلادی این قلعه و دیگر پایگاهها در دهانه خلیج فارس را یکی از سرداران صفوی متصرف شد و ایرانیان تا امروز براین پرارزش ترین آبراهه دنیا چیره هستند. احسان یغمایی این قلعه را در سال 78 از زیر خاک بیرون آورد. این باستان‌شناس تا بهار 1379 در این قلعه به انجام کاوش‌ پرداخت. در آبان 1387 نیز در پی حفاری های شرکت برق در محدوده 500 متری قلعه پرتغالیها، تونل قدیمی متصل به این قلعه در شهر قشم، کشف شد. این تونل که به قلعه پرتغالیها متصل میباشد، راه فرار فرماندهان و نیروهای نظامی پرتغالی و همچنین مکان نگهداری مهمات نظامی آنان بوده است. این تونل تا محدوده میدان سعدی شهر قشم به طول حدود سه کیلومتر، ادامه دارد. گفته میشود که تونل مذکور براساس برخی روایات از قلعه پرتغالی ها در شهر قشم تا غارهای خربس (در 15 کیلومتری جنوب شهر قشم) نیز ادامه دارد.

منبع: قشم آنلاین

استان گیلان - سوسن چلچراغ

گل سوسن چلچراغ نخستین گیاهی است که بعنوان میراث ملی در ایران به ثبت رسیده است. از آنجا که شکوفه‌‌های این گل با رنگ سفید بصورت واژگون باز میشوند نام سوسن چلچراغ به خود گرفته است. انتهای گلبرگهای آن پوشیده از دانه‌‌های برجسته و پرچم‌های بسیار بلند است. قامت این گل حدود یک متر است. گل سوسن چلچراغ از جمله گلهای کمیابی است که تاکنون، فقط در دو نقطه جهان یکی در روستای داماش و دیگری در لنکرن جمهوری آذربایجان شناسایی شده است. این گل نخستین بار توسط یک محقق انگلیسی به نام «لدر بودی» کشف شد و در سال 1354، از سوی اداره کل محیط زیست استان گیلان، زیستگاه این گل کمیاب بعنوان اثری طبیعی و ملی به ثبت رسید. در گذشته، در هفت نقطه روستای داماش در حدود شش هکتار، این گل به ثمر مینشست، ولی متأسفانه امروزه، فقط در یک نقطه در حدود دو هکتار به ثمر مینشیند. هر ساله، در نیمه دوم خرداد، هنگامیکه سوسن چلچراغ به گل مینشیند، از طرف سازمان محیط زیست یک روز به نام روز طبیعت و گل‌گشت تعیین میشود و جشنواره باشکوهی در اطراف داماش برگزار میشود. اهالی منطقه عمارلو با لباسهای محلی زیبا در آن شرکت میکنند و با شادی و نشاط به رقص و پایکوبی و انجام ورزش‌های بومی میپردازند. همچنین در این روز، بازارچه‌های محلی برپا میشود و ترانه‌های دلنشین روستایی با همراهی سازهای نی، تنبک، تنبور، کمانچه و سنتور به گرمی جشنواره سوسن چلچراغ میافزایند.

منبع: همشهری آنلاین

استان سمنان - مراسم گل غلتان امیریه دامغان

یکی از رسوم سنتی به جای مانده از گذشته در مناطق مختلف شهرستان دامغان آئین گل غلتان نوزاد در اولین بهار زندگی او میباشد. این رسم هم اکنون نیز توسط اهالی شهر امیریه دامغان صورت میگیرد. بر اساس این آئین در صورتی که تولد نوزاد با فصل بهار و زمان رویش گلهای محمدی مصادف گردد تنی چند از زنان فامیل برای چیدن گل به میان باغها و مزارع رفته و با ذکر صلوات و خواندن ابیاتی بشرح زیر اقدام به جمع آوری گل برای اجرای مراسم گل غلتان نوزاد مینمایند. پس از جمع آوری گل که غالبا در ساعات آغازین صبح صورت میگیرد گلهای چیده شده را به خانه آورده و پر پر میکنند سپس نوزاد را به حمام برده و بدنش را شستشو میدهند . پس از خارج نمودن نوزاد از حمام و خشک کردن بدنش او را در میان پارچه ای سفید رنگ که گلهای پرپرشده محمدی در میان آن ریخته شده قرار داده و میغلتانند. این کار غالبا توسط مادر، عمه، خاله و یا مادر بزرگ او انجام میشود. مرسوم است که چهار زن هر یک چهار گوشه از پارچه حاوی گل را گرفته و با نهادن نوزاد همراه با ذکر نام پنج تن و ختم صلوات این آئین انجام میگیرد. پس از لحظاتی کار خواندن روائی و شعر خوانی به منظور توصیف هر چه بیشتر زیبائیهای کودک توسط بستگان نزدیک همچون مادر، عمه، خاله و غیره صورت میگیرد. پس از انجام این آئین مهمانان به صرف چای، شربت و شیرینی پذیرائی میشوند. در گذشته این مراسم برای نوزادانی که در فصل بهار متولد میشدند غالبا در دهمین روز پس از تولد و در حمام عمومی ‌محل پس از غسل روز دهم انجام میشد. برای دیگر نوزادان که در دیگر فصول سال به دنیا میآیند این مراسم در اولین بهار زندگیشان برگزار میشود. برخی از خانواده‌ها با توجه به آگاهی از زمان تولد فرزند خود در طول سال اقدام به نگهداری مقداری برگ گل در یخچال نموده و با ولادت نوزاد به انجام این مراسم مبادرت میورزند. بطور کلی این مراسم از هنگام تولد تا یکسالگی نوزاد انجام میپذیرد. در باور اهالی منطقه غلتانیدن بدن نوزاد در میان برگهای گل سبب حفظ طراوت و شادابی او و دور ماندن از بیماریهای مختلف میگردد و همچنین طراوت برگهای گل از پوست بدن نوزاد محافظت کرده و کودک را خوش رو و سرزنده مینماید.