استان فارس - کعبه زرتشت در نقش رستم

این بنا روبروی مقبره کوروش در مجموعه نقش رستم در استان فارس واقع شده و در این دو قرن اخیر، کعبه زرتشت نامیده شده است. زیرا تصور شده با آیین زرتشت ایران باستان رابطه داشته است. مهارت و دقتی که در برش و حجاری سنگهای حجیم سفید و مشکی این بنا بکار رفته است، سبک معماری دوران هخامنشی را به خوبی مینماید. این بنا توسط مهاجمین، آسیب دیده و بعنوان یکی از مهمترین آثار تاریخی ایران مورد توجه میباشد. قمست زیرین بنا توپر ساخته شده اما در بالای ساختمان اطاقی به اندازه 2.5 * 2.5 متر وجود دارد که کاربرد آن مایه بحث بسیار شده است. عده‌ای آنرا آتشکده میدانند که محل آن و بی نفوذ بودنش این فرضیه را تا حد زیادی مردود میسازد. گروهی آنرا محل نگهداری اسناد و یا حتی جای نگهداری جسد مومیایی شده شاهان میدانند که پیش از ساختن آرامگاهشان آنجا به امانت گذاشته میشدند. اما پلکان سخت این بنا و محل تنگ آن هم این فرضیه را تا حد زیادی مردود میکند. بهترین تعبیر آن است که این بنا را برای آرامگاه ساخته بودند، ولی بعد که داریوش بزرگ نوع آرامگاه شاهی را از بنای ساختمانی به مقبره درون کوه درآورده شده تغییر داد این بنا را هم برای کار دیگری گذارده بوده اند.

کتیبه طولانی که در اطراف دیوار پایینی این بنا نقش شده است، از شاپور اول ساسانی است که به سه زبان پهلوی ساسانی (پارسی میانه)، پهلوی اشکانی و یونانی هک گردیده است و موضوع اصلی آن شرح حوادث تاریخی دوران شاپور اول بخصوص جنگ ایران و روم است که در آن جنگ سه امپراتور رومی به نامهای گردیانوس، فیلیپ عرب و والرین به سختی شکست خوردند و این آخری پس از اسارت در بیشاپور زندانی گشت (262 میلادی). کتیبه دیگر که در زیر کتیبه اول است، به زبان پهلوی اشکانی و در 19 سطر و به دستور "کرتیر" موبد موبدان نقش شده است. کرتیر ضمن معرفی خود و القابش به شرح خدماتی که در این راه دین زرتشت انجام داده میپردازد و از رسیدن به جایگاه موبد بزرگ و دادور (قاضی) تمام کشور و سرپرستی معبد آناهیتا سخن میگوید.
منبع: آنوبانینی

البته نظریه جدیدتری نیز هست که این بنا، یک گاه شمار تمام سنگی ثابت در جهان است که به نظر میرسد سازندگان آن بر نکات علمیِ جغرافیایی، نجومی، سال کبیسه، انحراف کره زمین نسبت به مدار خورشید، تفاوت قطب مغناطیسی با قطب جغرافیایی، مسیر گردش زمین به دور خورشید مسلط بودند تا بتوانند 500 سال پیش از زادروز مسیح، چنین اثر دقیقی را ایجاد کنند(حال آنکه کروی بودن کره زمین و گردش زمین به دور خورشید، در چهارصد سال اخیر در اروپا کشف شد). تمام بناهای گاه شماری آفتابی در جهان میتوانند روزهای خاصی از سال(مانند روزهای سرفصل) را مشخص کنند و حتی با سال خورشیدی هم تنظیم نیستند؛ اما این بنا قادر است بسیاری از جزئیات روزهای مختلف سال و ماه ها را مشخص کند. زرتشتیان با استفاده از این بنا میتوانستند بسیاری از مناسبتها و جشنهای سال را روز به روز دنبال کنند و از زمان دقیق آنها آگاه شوند.

استان فارس - خانه زینت الملوک

خانه زینت الملوک در ضلع غربی نارنجستان قوام، عمارتی زیبا قرار دارد که به دلیل سکونت خانم زینت‌الملوک قوامی، دختر قوام‌الملک چهارم، به این نام معروف است. این عمارت که به فاصلهٔ یک کوچه با خانه قوام قرار دارد و به وسیلهٔ یک راه زیرزمینی با آن در ارتباط است، در حقیقت اندرونی خانهٔ قوام و محل رفت و آمد محارم بود.

استان فارس - نقش رستم

نقش رستم یکی از مهمترین آثار باستانی ایران است که آثار مهمی را از دوران عیلامی، هخامنشی و ساسانی در خود جای داده است. بر سینه این کوه مقبره‌های بسیار عظیمی بجای مانده‌اند. از راست به چپ، این قبور منسوب به خشایارشا، داریوش کبیر، اردشیر اول و داریوش دوم میباشد. در آرامگاه داریوش اول، سنگ نوشته‌های بزرگی به خط میخی وجود دارد که حاوی نیایش و مضامین مذهبی است. داریوش اول، نام کشورها و سرزمینهای تابع خود و اندرزهای معنوی فراوانی را در این نوشته ها برشمرده است. این آثار در 3 کیلومتری تخت جمشید و در کنار جاده جدید شیراز-مرودشت واقع شده است.

در پایین کوه هم آثار بسیار زیبایی از دوران ساسانی حجاری شده که به ترتیب از راست به چپ عبارتند از:
  - فضای خالی بزرگ حجاری نشده ای که به چشم میخورد شاید به منظور حجاری حوادث تاریخی اواخر دوران ساسانی تهیه گردیده بوده، اما فرصت اتمام آن به دست نیامده است.

 

  - تاجگذاری نرسی (294-304 میلادی) پسر شاپور اول ساسانی که حلقه شهریاری را از آناهیتا، خدای آب (شاپور دختک، همسر نرسی) دریافت میکند.

- نقش نشان دهنده پیروزی بهرام دوم (273-294 میلادی) بر دشمن خویش میباشد.

- مجلل ترین و پرافتخارترین نقش دوران ساسانی است، نشانگر شکوه و بزرگی شاپور اول (239-270 میلادی) شاه ایران میباشد که والرین امپراطور روم در مقابل او زانوی تسلیم بر زمین زده است.

- نقش نشانگر پیروزی هرمز دوم (302-309 میلادی) بر دشمن خویش است. در بالای این نقش آثار حجاری دیگری دیده میشود.

  - تصویر شاپور دوم (309-379 میلادی)

- نقش مربوط به زمان عیلامیان (700 قبل از میلاد) و نقش بهرام دوم (274-294 میلادی) همراه با خاصان و نزدیکان بر روی نقش عیلامی حجاری شده است. در هر دو طرف نقش بهرام هنوز آثاری از نقش عیلامی دیده میشود.
  - آخرین نقش متعلق به تاجگذاری اردشیر بابکان (224-239 میلادی) اولین پادشاه ساسانی است که حلقه شهریاری را از اهورامزدا دریافت میدارد.
از دیگر آثار موجود در نقش رستم، بنای سنگی موزون و استواری است که کعبه زرتشت نامیده میشود و از مهمترین آثار منحصر به فرد عهد هخامنشی به شمار میآید. درباره این بنا نظرهای مختلفی وجود دارد.
در نقش رستم آثار دیگری همچون چاه آب و دو آتشدان سنگی مربوط به عصر ساسانیان به چشم میخورد.
منبع: آنوبانینی

استان فارس - مسجد جامع عتیق شیراز

مسجد جامع عتیق معروف به مسجد جمعه، مسجد جامع و مسجد آدینه، از کهنترین مساجد شیراز است که در شرق شاهچراغ قرار دارد. این مسجد دو ایوانی در سال 281 ه. ق. به دستور عمرو لیث صفاری ساخته شد. ساختمان مسجد که اولین هسته تاریخی شهر شیراز است مشتمل بر بنایی مرتفع است که دارای چندین حجره و شبستان میباشد. این مسجد دارای 6 درب ورودی و خروجی بوده است. درب ورودی ضلع شمالی به دوازده امام معروف و کتیبه ای بر فراز آن قرار گرفته که در دوره صفوی و در سال 1031 ه.ق. به خط علی جوهری نگاشته شده است. این کتیبه تاریخ مرمت مسجد را در سال مذکور بیان مینماید.

منبع: آنوبانینی

استان فارس - باغ و عمارت شاپوری

از بناهای قدیمی شیراز و توسط استاد ابوالقاسم مهندسی معمار معروف شیرازی بنا شده و  متعلق به عبدالصاحب شاپوری از تاجران بزرگ شیراز بوده است.

استان فارس - بزرگترین غار دستکن دنیا

جهرم - غار سنگ تراشان یا سنگ شکنان با  100 ستون

استان فارس - نقش برجسته های کازرون

در کازرون 10 نقش برجسته مربوط به دوران تاریخی و باستانی وجود دارد که 9 نقش برجسته مربوط به ساسانیان و یک نقش برجسته هم مربوط به دوره اسلامی است. ویژگی‌ منحصر به فرد نقش برجسته های کازرون، وجود سه نقش برجسته است که در آن تصاویری مربوط به زن در ایران باستان حجاری شده، موردی که تقریبا در آثار تاریخی ایران به ندرت مشاهده میشود. این سه نقش که در سه نقطه متفاوت از شهرستان کازرون قرار دارند نقش قندیل، نقش بهرام و نقش پریشو هستند. این نقش در فاصله 25 متری از ساحل شمال غربی تالاب پریشان و در ارتفاع هشت متری از سطح زمین بر روی یک صخره نقش بسته است. در نزدیکی این نقش برجسته آثار یک قلعه تاریخی نیز بر فراز تپه ای دیده میشود که تمامی این موارد حاکی از اهمیت تاریخی این منطقه است.

استان فارس - غار و مجسمه شاپور

غار شاپور در 6 کیلومتری شهر تاریخی بیشابور و 25 کیلومتری کازرون در انتهای تنگ چوگان، در سینه کوه و در ارتفاع حدود 800 متری از سطح زمین قرار دارد که قطر دهانه آن حدود 30 متر است و به سبب قرار گرفتن مجسمه شاپور بر دهانه آن به غار شاپور معروف شده است. مجسمه 6 متری شاپور بر دهانه این غار، شاهکار پیکرتراشی ایران باستان است که پس از  1700 سال هنوز باقی مانده است. اما این تندیس دچار آسیبهای فراوان شده و ظرافتهای آن اندکی از بین رفته است. ظاهراً این مجسمه بر اثر زمین‌لرزه واژگون شده بوده که در سال 1336 توسط ارتش ایران و بدون لحاظ کردن اصول باستان شناسی تعمیر شده و دوباره به حالت اولش باز گشته است. تندیس شاپور، شهریار پر آوازه ساسانی در دهانه غار قرار دارد. در این تندیس شاپور با جامه‌ای ساده، ظریف و لطیف با کمربندی که به دور کمر بسته و شمشیر حمایل کرده، نشان داده شده است. دست راست تندیس بر کمر و دست چپ بر قبضه شمشیر است. ریش شاه آرایش شده و از حلقه‌ای گذشته است. موهای وی بلند و تاج کنگره‌داری بر سر دارد. پشت سر مجسمه در فاصله تقریبی 80 متری آن برای جمع آوری قطرات آبی که از سقف و بدنه می‌چکد حوض‌هایی با ابعاد و شکل‌های مختلف ساخته اند.

منبع: همشهری آنلاین

 

غذا، سوغات و صنایع دستی استان فارس

غذا : کلم پلو ، آش سبزی ، آکف نده

سوغات : مسقطی و کلوچه ، عرقیات گیاهی ، بهار نارنج و آبلیمو و خرمای قصب (خشک) جهرم صنایع دستی : کاشی هفت رنگ ، گلیم بافی ، نمدبافی ، خاتم، منبت، جوک کاری، سفال، سرامیک، قلم زنی ، رنگرزی و نقره کاری