استان فارس - نارنجستان قوام

جایتان خالی سفری به شیراز داشتیم. عکسهای سفر را در چند پست تقدیم میکنم.

نارنجستان قوام - آبان ماه 1392

 سقف طبقه عمارت نارنجستان قوام

استان فارس - بازار ، مسجد و حمام وکیل شیراز

بازار وکیل شیراز یکی از مشهورترین بازارهای سنتی ایران است. این بازار به فرمان کریم خان زند ملقب به وکیل الرعایا در سال‌های 1172-1193هـ.ق ساخته شد. بازار وکیل در مرکز شهر شیراز و شرق میدان شهدا قرار گرفته است و مسجد و حمام تاریخی وکیل نیز در کنار این بازار قرار دارند. معماری این بنا برگرفته از بازار قیصریه لار و بازارچه بلند اصفهان است اما عرض بازار وکیل بیشتر است.

در غرب بازار وکیل، مسجد زیبایى بنا شده است به نام مسجد سلطانى وکیل (وکیل). این بنا یکی از بناهای زیبا و مستحکم دوره زندیه ‌می‌باشد که از لحاظ هنری و معماری اهمیت زیادی دارد و به دستور کریم‌خان زند ساخته شده است.

حمام وکیل در غرب مسجد وکیل شیراز واقع شده و یکی از بزرگترین و ارزشمندترین حمامهای تاریخی ایران است. این بنا نیز به دستور کریم خان زند ساخته شده است. از قسمتهای جالب توجه این حمام قسمتی بنام شاه نشین است که مخصوص استفاده شاه بوده ‌است. این حمام از پیشرفته‌ترین اصول معماری زمان خود برخوردار بوده ‌است. گرمخانه با سنگفرش پوشیده شده ‌است و جالب توجه اینکه در زیر این سنگ فرش دالانهای باریکی ساخته شده که هوای گرم و بخار آب در آن جریان یافته و کف حمام زودتر گرم شود.

استان فارس - آبشار فدامی

عرض آبشار شیرین فدامی که روزگاری به 800 متر بوده و عریضترین آبشار طبیعی ایران محسوب میشده به دلیل خشکسالی و استفاده بی‌رویه کشاورزان بالادست اکنون به 200 متر رسیده است. راه دسترسی آبشار خاکی است که در سالهای اخیر به همت شهرداری فدامی تسطیح شده است. ارتفاع آبشار شیرین بین 12 تا 20 متر و ارتفاع آن از سطح دریا 900 متر است. رودخانه دائمی ایجاد شده از آبشارهای فدامی حدود 2 هزار هکتار از نخلستان‌های پایین دست را آبیاری میکند. یکی از وی‍ژگی‌های آبشار فدامی وجود چهار نوع آب شور و شیرین و سرد و گرم است که در فاصله 20 متری آبشار شیرین با یکدیگر مخلوط میشوند و استخر طبیعی زیبایی با آبی شفاف را برای بازدیدکنندگان پدید میآورند. ساکنان محلی و بازدیدکنندگان از آبشارهای فدامی در استخرهای طبیعی ایجاد شده از آب این آبشارها شنا و لحظات خوشی را در کنار خانواده سپری میکنند. ارتفاع آبشار شور فدامی که در بالادست آبشار شیرین واقع شده، 10 تا 15 متر است و برای بازدید از آن باید حدود یک کیلومتر راه را پیاده طی کرد. سرچشمه آبشار شور فدامی در 500 متری آن است و وجود نخلهای خودرو در کنار آبشار شور به زیبایی آن افزوده است. سرچشمه آبشار شیرین فدامی در یک کیلومتری آن است که از دل کوه بیرون آمده و علاوه بر آبشار، آب آشامیدنی ساکنان شهر فدامی و روستاهای مرز و بستان را تامین میکند. آبشارهای شور و شیرین فدامی در هشت کیلومتری شمال غربی شهر فدامی و در فاصله 135 کیلومتری جنوب شرقی شهر داراب واقع شده است. منبع: فارس نیوز

استان فارس - تنگ چوگان

تنگ تاریخی چوگان در 23 کیلومتری شهر کازرون و روبروی شهر باستانی بیشاپور واقع شده و رودخانه شاپور در آن روان است. این تنگ طبیعی و تاریخی در کنار ویرانه‌های شهر تاریخی بیشاپور قرار دارد و دارای 3 روستا است که عبارتند از روستای تنگ چوگان بالا، تنگ چوگان پایین، تنگ چوگان وسطا. راه اصلی برای رسیدن به غار از تنگ چوگان علیا (روستای کشکولی) میگذرد. در این تنگه ۶ نقش برجسته کنده شده که تقریبا همگی نزدیک به ورودی آن و در فاصله‌ای کمتر از ۵۰۰ متر از شهر باستانی بیشابور قرار دارند. اگر از سمت بیشابور به این تنگه وارد شوید ۴ عدد از این نقش برجسته‌ها در شمال و سمت چپ و دو تای دیگر در جنوب و سمت راست قرار دارند. اولین نقش برجسته که بزرگترین و شلوغ ترین نقش برجسته است نقشی مربوط به جشن پیروزی شاپور اول بر امپراطوری روم است. در این نقش برجسته ۱۱۵ پیکر دیده میشود که از این نظر رکورددار نقش برجسته‌های ایرانی به شمار میآید.

دومین نقش برجسته مربوط به پیروزی بهرام دوم بر اعراب بیابانگرد میباشد. در این نقش برجسته بهرام سوار بر اسب در سمت چپ نقش قرار داشته و اعراب در حال راهنمایی توسط سرداران ایرانی بمنظور پیشکش اسب و شتر در مقابل او دیده میشوند.

سومین نقش برجسته که کاملترین و زیباترین نقش برجسته زمان ساسانی بشمار میآید مراسم دریافت فر ایزدی (حلقه شهریاری) توسط بهرام اول از اهورامزدا را به تصویر کشیده است.

نقش برجسته چهارم صحنه پیروزی بهرام دوم بر یاغیان را به تصویر کشیده است. در این نقش پادشاه در مرکز نقش نشسته بر تخت و بصورت روبرو به تصویر کشیده شده است در حالیکه در سمت راست او سربازان و سرداران ایرانی به احترام ایستاده و اسرا و یاغیان در سمت چپ توسط سربازان ساسانی به حضور شاه آورده میشوند.

نقش برجسته پنجم که در سمت راست تنگه واقع شده و سالمترین نقش برجسته در میان نقوش 6 گانه است نیز به پیروزی شاپور بر دولت روم اختصاص دارد. ششمین و آخرین نقش برجسته که آنهم در سمت راست تنگه و دقیقا در کنار جاده واقع شده است متاسفانه بیشترین آسیب را در طی زمان دیده و قسمتهای بالای آن تقریبا از بین رفته است. در این نقش برجسته مراسم دریافت فر‌ایزدی (حلقه شهریاری) توسط شاپور اول از اهورامزدا و همچنین پیروزی وی در جنگ با رومیان به تصویر کشیده شده است. در این نقش، زیر سم اسب اهورامزدا، اهریمن و زیر پای اسب شاپور، گردیانوس، امپراطور کشته شده، لگدمال میشوند. فیلیپ نیز جلوی اسب شاه زانو زده و تقاضای صلح و بخشش دارد. منبع: همشهری

استان فارس - شهر باستانی بیشاپور

بیشاپور یکی از شهرهای باستانی ایران در 25 کیلومتری غرب کازرون است که در زمان ساسانیان ساخته شده، بیشاپور با 200 هکتار وسعت از شهرهای مهم آن زمان بوده و اهمیت ارتباطی داشته، این شهر از قدیمی ترین شهرهایی بوده که تاریخچه ساخت آن به صورت مکتوب در سنگ نوشته‌ای موجود است. این شهر دارای طراحی و مهندسی ویژه آن روزگار بوده و در کتابهای تاریخی نام این شهر با عنوانهای بیشاپور، بیشابور، به شاپور، بیشاور و "به اندیوشاپور" ضبط شده است. شهر بیشاپور مرکز ایالت و کوره اردشیر خوره بوده و تا قرن هفتم هجری آباد و مسکونی محسوب میشده اما پس از آن ویران شده که البته گنجینه‌ای از آثار ارزشمند ساسانی مانند معبد آناهیتا به شمار میرود. بیشاپور به سال 266 میلادی و به دستور شاپور اول ساخته شده است، پس از پیروزی شاپور بر والرین امپراتور روم، وی دستور داد که در ناحیه ای خوش آب و هوا بر سر راه تخت جمشید به تیسفون شهری بنا کنند و نام خود را بر این شهر نهاد. شهر بیشاپور با روش مهندسی یونانیان که توسط هیپوداموس ابداع شده بود در زمینی مستطیلی به گونه ای طراحی شده که چهار دروازه و دو خیابان آن یکدیگر را قطع میکردند. این شهر را میتوان در ردیف بزرگترین شهرهای دوره ساسانی دانست که با زیباترین و ثروتمندترین شهرهای دنیای متمدن آن روزگار، مانند انطاکیه و بیزانس، شهرهای زیبای روم شرقی، رقابت داشته و به حق میتوان این مجموعه تاریخی را تخت جمشید عصر ساسانی به شمار آورد. شهر بیشاپور از دو بخش اصلی تشکیل شده‌است: 1- ارگ سلطنتی شامل آثار شاخصی مانند معبد آناهیتا، تالار تشریفات شاپور، ایوان موزائیک، کاخ به والرین. 2- منطقه عامه نشین شامل خانه‌های مسکونی، گرمابه، کاروانسرا و بازار. بیشاپور توسط کوه، رودخانه، دیواره‌های قلعه و خندق محافظت میشده‌است. برخی تک اثرهای به جای مانده از شهر باستانی بیشاپور عبارتند از: معبد آناهیتا، کاخ والرین، ایوان موزائیک و ستونهای سنگ یادبود بیشاپور.

معبد آناهیتا

ستونهای سنگ یادبود بیشاپور

استان فارس - نقش رجب

نقش رجب از آثار مهم دوره ساسانی(226-642 م.) در منطقه فارس و یکی از قدیمی ترین آثار این دوره در سراسر ایران میباشد و در سه کیلومتری شمال تخت جمشید (سمت راست جاده، روبروی راهی که به نقش رستم میرود) در داخل شکافی در کوه واقع شده است. حجاری‌های نقش رجب شامل چهار نقش برجسته تاجگذاری اردشیر بابکان  (احتمالا در 226 م.)، تصویر کرتیر (موبد بزرگ و مقتدر اوایل دوره ساسانی)، نقش شاپور اول (241-272 م.) و تاجگذاری شاپور اول ساسانی میباشد.

نقش برجسته زیر، مراسم تاجگذاری اردشیر بابکان، سرسلسله شاهنشاهی ساسانی را نشان میدهد؛ که اردشیر در حال ادای احترام، حلقه شاهی را از اهورا مزدا که برسم (گیاه مقدس) در دست دارد؛ دریافت میکند. بین اهورا مزدا و اردشیر، نقش دو کودک دیده میشود. نفر سمت چپ احتمالا هرمز اول است که حامل افسر شهریاری میباشد و نفر سمت راست میتواند جانشین یا نمادی از اهورا مزدا باشد. پشت سر شاه، تصویر حجاری شده یکی از بزرگان دوره ساسانی است که در تمام نقش برجسته‌های اردشیر حضور دارد در حالی که مگس‌پرانی بر روی سر سرور خود گرفته و با نشان مخصوص بر روی کلاهش نمودار میباشد و شخصی که دستش را به ادای احترام بالا برده ولیعهد و فرزند اردشیر (شاپور اول ساسانی) میباشد. پشت سر اهورا مزدا، دو نفر از بانوان سلطنتی که به وسیله ستونی از این نقش برجسته مجزا شده‌اند به طور جداگانه مراسم احترام را به جای میآورند. در این مجلس، کتیبه پهلوی آسیب دیده ای در نزدیک نقش اردشیر، حجاری شده که مضمون ترجمه قسمت خوانای آن چنین میباشد: آیین زرتشت از بین رفته بود، من که شاهنشاهم آن را از نو برقرار نمودم.

سمت چپ تصویر بالا، نقش تصویر کرتیر، موبد معروف و مقتدر دوره ساسانی را در حالی که دست راست خود را به ادای احترام بالا برده و به طرز زیبایی حجاری شده؛ نشان میدهد. در این نقش، کتیبه ای به زبان پهلوی که 25 سطر آن خوانا و چند سطر آخر آن محو گردیده به چشم میخورد. کریتر در این کتبه ضمن معرفی خود به تعریف خدماتی که در راه دین زرتشت انجام داده میپردازد. شایان ذکر است این نقش در پشت نقش اردشیر در زمانی بعد از نقش اصلی حجاری شده است.

در تصویر زیر، نقش برجسته شاپور اول ساسانی و اهورا مزدا، هر دو سوار بر اسب، حجاری گردیده و شاپور را در حال گرفتن حلقه شهریاری از دست اهورا مزدا نشان میدهد که متاسفانه صورت های این نقوش به شدت آسیب دیده‌اند. اسبها روبروی هم در حالی که دستان خود را بالا گرفته‌اند، زیبایی خاصی به این مجلس میدهند.

نقش زیر، شاپور اول سوار بر اسب و 9 نفر از بزرگان سلطنتی را که پشت سر وی ایستاده اند نشان میدهد که علامت خاندان های بزرگ و اسپهبدان بر روی کلاه سه نفر از این 9 نفر نمودار میباشد. نخستین فرد ایستاده در پشت سر اسب شاپور، هرمز اول ساسانی (272-273 م.) میباشد که با نشانه جانشین شاهی که بر روی کلاهش دیده میشود، معرفی میگردد.

برگرفته از سایت آنوبانینی

استان فارس - نقش برجسته تنگ قندیل

نقش برجسته تنگ قندیل مربوط به دوره ساسانیان است. نقش قندیل در فاصله ۲۵ کیلومتری شمال غربی کازرون و در فاصله یک کیلومتری روستای قندیل واقع شده است. این نقش برجسته، صحنه ازدواج شاپور اول ساسانی با ملکه آذر آناهیتا را نشان میدهد. در پشت سر شاپور نقش موبد موبدان (کرتیر) حجاری شده است.

استان فارس - فیروز آباد - کاخ اردشیر بابکان

اردشیر بابکان پس از پیروزی بر اردوان پنجم در نزدیکی شهر گور در مجاورت برکه‌ای بزرگ، یکی از مهمترین و باارزش ترین بناهای دوره ساسانی را با استفاده از مصالح سنگ و گچ ساخت. ساختار اصلی کاخ ارشیر سه بخشی است که شامل یک ایوان رفیع که چهار تالار بزرگ بر آن عمود شده اند. این قسمت از طریق پلکانی با برکه مرتبط میشده است. سه تالار گنبددار در پشت این بخش که با یکدیگر و ایوان و تالارها ارتباط دارد ایجاد گردیده است. فضای داخلی دارای تزئینات گچبری با الگوگیری از نمونه‌های هخامنشی است. بالای گنبدها نیز باز است. بخش سوم نیز شامل یک حیاط با دو ایوان و تالارهایی در اطراف است که به نظر میرسد ورودی اصلی بنا در این قسمت قرار داشته است. نمای خارجی بنا دارای نیم ستونهای تزئینی گچی زیبایی است.

استان فارس - چشمه و دریاچه شش پیر

60 کیلو متر بعد از شیراز سمت راست قبل از ورود به شهر سپیدان تابلویی توجه را به خودش جلب میکند که نوشته شش پیر. اولین روستا با چشم انداز زیبا که گذر میکنی برشنه است.این چشمه که در ۸ کیلومتری شمال روستای برشنه از توابع بخش همایجان قرار دارد، از میان شکافهای کوه به طور معجزه آسایی به آرامی بیرون میآید چندمتر پایین تر از سرچشمه رودخانه ای خروشان به راه میافتد که هر تازه واردی را انگشت به دهان از این نعمت خداوند شاکر مینماید حکایت چشمه شش پیر و دریاچه کوچک آن را به شش پیر طریقتی نسبت میدهند روزگاری در کنار این چشمه زندگی میکردند و در کنار همین رود جام حیات را سر کشیدند. چشمه بلندی که از شکاف کوههای زاگرس سرچشمه میگیرد و چندین متر جلوتر، به دریاچه شش پیر میریزد. اما افسانه ها به همین جا ختم نمیشوند. مردم محلی معتقدند که دریاچه شش پیر مثل یک دهان بلعنده آب را میبلعد و فرو میبرد. به همین دلیل، هیچ شناگری از این آب زنده بیرون نخواهد آمد. چشمه شش پیر با آب زلال و گوارایی که دارد، مهمترین و پر آب ترین منبع آب سطحی دائمی در استان فارس است. اگر پای صحبت محلی ها بنشینید، برایتان افسانه های زیادی خواهند گفت از پادشاهانی که برای انتقال آب این چشمه و دریاچه به محل سکونتشان، چه کارها که نکرده اند و چه غلامانی که برای انجام فرمان شاهی هلاک نشده اند. شاید برایتان جالب باشد که بدانید نام قدیمی این رودخانه رتین بوده و در دوره قاجاریه به شش پیر تغییر پیدا کرده است. در حدود 200 متری چشمه شش پیر، در دل کوه نوشته ای حکاکی شده که حکایت از گذر و توجه پادشاهان قاجار به این چشمه و دریاچه دارد. شش پیر این روزها نه تنها به دلیل جاذبه های طبیعی چشمگیرش تبدیل به یک مکان گردشگری شده، بلکه با ماهی های کم نظیر و بزرگی که دارد، یک سایت غنی ماهیگیری برای گردشگران ماهیگیر هم به شمار میرود.

منبع: anobanini

استان فارس - مجموعه پاسارگاد

مجموعه پاسارگاد مجموعه‌ای از آثار باستانی برجای مانده از دوران هخامنشی است که در ۱۳۵ کیلومتری شمال شیراز در منطقهٔ پاسارگاد استان فارس واقع شده‌است. این مجموعه دربرگیرندهٔ ابنیه‌ای چون کاخ دروازه، پل، کاخ بار عام، کاخ اختصاصی، دو کوشک، آب‌نماهای باغ شاهی، آرامگاه کمبوجیه، استحکامات دفاعی تل تخت، کاروانسرای مظفری، آرامگاه کوروش بزرگ، محوطهٔ مقدس و تنگه بلاغی است. مهمترین اثر مجموعهٔ پاسارگاد، بنای آرامگاه کوروش کبیر است که پیشتر مشهور به «مشهد مادر سلیمان» بود. در سال ۱۸۲۰ پس از پژوهشهای باستان شناسی، هویت اصلی بنا به عنوان آرامگاه کوروش کبیر مشخص شده است. خزانهٔ آرامگاه، در بالاترین نقطه، شکل یک خانهٔ شیروانی ساده با یک ورودی کوچک در غرب را دارد. تا حدود صد سال پیش باور بر این بود که این بنا آرامگاه مادر سلیمان باشد و در دورهٔ اتابکان در زمان آل بویه با استفاده از ستون های باقی مانده از کاخ های باستانی مسجدی با نام «مسجد اتابکی» در گرد آن ساخته و یک محراب کوچک در خزانهٔ آرامگاه کنده*کاری شد. در دههٔ ۱۹۷۰ بقایای مسجد پاکسازی شده و تکه های تاریخی به نزدیکی مکان های اصلی شان بازگردانده شدند. پس از کشته شدن کوروش در جنگ با سکاها یا ایرانیان شمالی، جسد وی را مومیایی کرده و درون تختی از زر نهاده و اشیای مهم سلطنتی و جنگی او را در کنار وی گذارده بودند. به گزارش مورخان زمان اسکندر وقتی اسکندر به پاسارگاد آمد و از مقبره کوروش که در میان باغی بزرگ قرار داشت دیدن کرد به آریستوبولوس دستور داد درون مقبره را تزیین کند. آریستوبولوس در درون مقبره تابوتی زرین, یک میز و تعدادی ظروف زرین و سلاحهای گرانقیمت و لباسهای شخص کوروش و کلیه جواهراتی را که زمانی به دست می کرد یا به خود می آویخت مشاهده کرد. این آرامگاه در آن زمان توسط تعدادی مغ محافظت می شود اما در زمان اسکندر مورد دستبرد قرارگرفت و کلیه اشیاء گرانقیمتش به سرقت رفت. در شیب سقف آرامگاه دو حفرهٔ بزرگ وجود دارد که برای سبک کردن سنگها و کم کردن از بار سقف ایجاد شده است و برخی اشتباها، جای نگهداری کالبد کوروش و همسر وی دانسته‌اند. آرامگاه کوروش در همه دوره هخامنشی مقدس به شمار می آمده این امر باعث گردیده که در دوران اسلامی هم این تقدس حفظ شود، اما تعبیر اصلی بنا دیگر مشخص نبوده است و از سوی دیگر مردم هم ساختن بناهای با عظمت سنگی را خارج از قوه بشری می دانسته اند و به حضرت سلیمان که دیوان را برای کارهای دشوار در خدمت داشته است، نسبت میداده‌اند. به همین جهت آرامگاه کوروش را هم از بناهای آن حضرت میشمردند و آن را به مادر او نسبت میدادند و «مشهد مادر سلیمان» میخواندند.

منبع: مرجع معماری ایران

آرامگاه کوروش

در شمال غربی کاخ بارعام و شمال شرقی بوستان پاسارگاد، بقایای کاخی واقع شده است که مختصات یک بنای مسکونی را دارد به همین دلیل به " کاخ نشیمن" یا " کاخ اختصاصی" شهرت دارد. تا آغاز سده بیستم چون تنها یک جرز سنگی از این کاخ بیرون از خاک بود، آن را "کاخ جرزدار" نیز مینامیدند.

کاخ اختصاصی

کاخ بار عام

 آرامگاه کمبوجیه

کاروانسرای مظفری