استان اردبیل - چشمه‌های آبگرم سرعین

برخی از مهمترین چشمه‌های آبگرم شهر سیاحتی سرعین و خاصیت آب‌ آن‌ها عبارتند از:

مجتمع آبدرمانی سبلان سرعین: مجتمع آبدرمانی سبلان که به عنوان بزرگترین مرکز آبدرمانی خاورمیانه شناخته می‌شود، در داخل شهر سرعین قرار دارد.

این مجتمع آبدرمانی دارای امکانات و استخرهای متعدد سرپوشیده و حوضچه‌های آبگرم تحت فشار (جکوزی)، سونای خشک و بخار، دوش‌ها و وان‌های انفرادی متعدد، خدمات پزشکی و درمانی مجزا برای مردان و زنان، پارکینگ اختصاصی و سایر امکانات مورد نیاز منطبق بر آخرین استانداردهای جهانی آبدرمانی‌های دنیا است.

آبدرمانی بش باجیلار (پنج خواهران): این مجتمع آبدرمانی با استخر سرپوشیده بزرگ، سونای خشک و بخار، آبگرم تحت فشار(جکوزی) دوش‌های انفرادی، خدمات پزشکی و درمانی و پارکینگ در داخل شهر سرعین واقع شده و به لحاظ گنجایش دومین آبگرم شهر سرعین محسوب می‌شود.

دبی پنج چشمه موجود در محدوده این مجتمع آبگرم روی هم ‪ ۱۳‬ لیتر در ثانیه و به صورت دایمی، نشتی و جوشان در جریان است.

دمای آب در داخل استخر در حدود ‪ ۳۵‬ درجه با ظاهری کدر، کمی ترش مزه و کمی بودار است. از آنیون‌های موجود در آن می‌توان به بی‌کربنات، کلرور، سولفات و از کاتیون‌های آن به کلسیم، منیزیم، سدیم و پتاسیم اشاره کرد.

ترکیب آب از نوع کلرو بیکربنات سدیم و گرم است. در حال حاضر در محل این چشمه‌ها، موسسه آب درمانی احداث شده که شامل استخر بزرگ عمومی با عمق کم، دوشهای گرم و سرد، رختکن مستقل و بوفه است.

خاصیت درمانی: از این آبگرم؛ برای درمان بیماری‌های عمومی و تسکین دردهای عصبی و مفصلی استفاده می‌شود.

آبگرم قهوه خانه ممتاز: این آبگرم در داخل حیاط قهوه خانه ممتاز ‪ ۲‬واقع شده است. آبدهی این چشمه ‪ ۴‬لیتر در ثانیه و جریان آن به صورت دایمی و متغیر می‌باشد. دمای آب در مظهر ‪ ۴۷‬درجه سانتی گراد است. ظاهر آب کمی تیره و مزه آن کمی ترش است.

‪ PH‬آن در حدود ‪ ۶‬و آنیونهای مهم آن کلرور، بیکربنات، کربنات و کاتیونهای مهم آن منیزیم ، سدیم و پتاسیم است.

خاصیت درمانی: برای درمان بیماری‌های سیستم حرکتی (درد دست و پا) و اعصاب استفاده می‌شود.

آبگرم ژنرال (جنرال): آبگرم ژنرال در شمال شهر سرعین واقع شده است. ارتفاع چشمه از سطح دریا دو هزار متر است. مانند سایر چشمه‌های شهر سرعین این چشمه نیز در کف دره قرار گرفته است. دبی آب ‪ ۶‬لیتر در ثانیه و دمای آن در حوض ‪ ۴۳‬درجه سانتی گراد و مزه آب کمی ترش و بیرنگ است.

آنیون‌های آن بی‌کربنات، کلرور ، سولفات و کاتیونهای آن سدیم ، کلسیم، پتاسیم، منیزیم می‌باشد. ‪ PH‬آن از نوع اسیدی و ‪ ۲/۶‬است. تیپ آب آن از نوع کلروبیکربنات سدیم است.

خاصیت درمانی: به علت داشتن عناصر فوق بیشتر برای تسکین دردهای عضلانی و رفع روماتیسم استفاده می‌شود.

چشمه گوز سویی (آب چشم): این چشمه در کنار قهوه خانه ممتاز واقع شده و دمای آب ‪ ۲۱‬درجه سانتیگراد و تقریبا اسیدی است. مزه آب گس و بی‌بو است. آنیون آن بی‌کربنات و کاتیون آن کلسیم است. آب آن در ردیف آبهای بیکربنات کلسیک قرار دارد.

آبدهی آن خیلی کم و در حدود ‪ ۱‬لیتر در ثانیه و از دو نقطه کف حوضچه با مقدار قابل توجهی گاز کربنیک و هوا با فشار خارج می‌شود.

خاصیت درمانی: از آب آن برای درمان بیماریهای چشم استفاده می‌کنند.

آبگرم گاومیش گلی: پر آب ترین چشمه معدنی شهر سرعین از لحاظ آب دهی و وسعت، استخر گامیش گلی است که روی دره واقع شده است.

این آب معدنی دارای استخری رو باز به مساحت ۴۰۰ متر با عمق ۱۳۰ سانتی متر است.

آبگرم معدنی گاومیش گلی (پر آب‌ترین و بزرگترین چشمه آب معدنی ایران) در داخل شهر سرعین واقع شده است. این چشمه در مرکز شهر سرعین و در ارتفاع ‪ ۱۹۴۰‬متری از سطح دریا بر روی کف دره واقع شده است.

آب آن به صورت دایمی و جوشان در جریان بوده و دهانه آن پراکنده و دمای آب در حوض‪ ۴۶‬ درجه سانتی‌گراد است. آب این چشمه ترش مزه، بیرنگ و کمی بودار است و بوی هیدروژن سولفوره به مشام می‌رسد.

در اطراف مظهر چشمه و حوضچه‌ها کمی رسوبات زرد رنگ اکسید آهن دیده می‌شود. آنیونهای آن کربنات ، بی‌کربنات، کلروره، سولفات و کاتیونهای آن کلسیم ، منیزیم ، سدیم و پتاسیم می‌باشد. آب آن در ردیف آبهای کلروره ، بی‌کربنات سدیک و کلسیک گرم می‌باشد.

خاصیت درمانی: آب آن به علت داشتن ترکیب کلرو بی‌کربناته سدیک و کلسیک برای درمان بیماریهای عمومی، سیستم حرکتی (دردهای مزمن روماتیسمی)، بیماریهای زنان، خنازیر و بیماریهای قلبی و نیز تقویت عمومی بدن استفاده می‌شود.

آبگرم پهنلو: این آبگرم در شمالی‌ترین نقطه شهر سرعین واقع شده است. ارتفاع چشمه از سطح دریا به ‪ ۱۹۵۰‬متر می‌رسد. آبدهی چشمه در حدود ‪ ۱/۸‬لیتر درثانیه و به صورت دایمی و جوشان در جریان است.

دمای آن در حوض ‪ ۳۷‬درجه سانتی گراد و حالت نیمه اسیدی دارد. رنگ آن مایل به سبز بوده و آنیونها و کاتیونهای مهم آن کلرور، سولفات، سدیم و پتاسیم می‌باشد. آب آن در ردیف آبهای کلرو بی‌کربنات سدیم است.

خاصیت درمانی: از آب این چشمه برای درمان بیماریهای عمومی و تسکین اعصاب و دردهای مفصلی استفاده می‌شود.

آبگرم قره سو (اعصاب سویی): این چشمه در شهر سرعین و در جنب آبگرم ساری سو واقع شده است. دبی آن در حدود ‪ ۵‬ لیتر در ثانیه و دارای جریانی دایمی و متغیر با فصول و به صورت جوشان در سطح زمین است.

دمای آب حوضچه در حدود ‪ ۴۴‬درجه سانتیگراد و رنگ آن بیرنگ و مزه‌ای شبیه گس دارد. از آنیونهای مهم آن می‌توان به سولفات، کلرور، بیکربنات و از کاتیونهای قابل توجه آن به سدیم، پتاسیم و منیزیم اشاره کرد.

خاصیت درمانی: یکی از آبهای مورد استفاده برای تسکین دردهای روماتیسمی و نیز آرامش‌دهنده اعصاب و روان می‌باشد.

آب‌معدنی ارجستان: این چشمه آبگرم در روستای ارجستان در ‪ ۲۱‬کیلومتری غرب اردبیل واقع است.

در مرکز روستا و در حومه آن چند چشمه آب معدنی سرد و گازدار وجود دارد. از این آب معدنی به دو صورت آبمعدنی بسته‌بندی شده در قالب بطریهای یک و نیم لیتری توسط کارخانه آب معدنی "مس کو" و همچنین به صورت چشمه‌ای دایمی که روی مظهر آب حوضچه‌ای سیمانی سرپوشیده ساخته شده مورد استفاده اهالی و گردشگران قرار می‌گیرد.

آب معدنی ارجستان دارای آب سرد بی‌بو با مزه گس گازدار است که به صورت نوشیدنی طبیعی و مفید از آن استفاده می‌کنند.

دمای آب در حدود ‪ ۱۰‬الی ‪۱۵‬ درجه سانتیگراد و آنیونهای آن کلرورو بی‌کربنات و کاتیونهای مهم آن کلسیم، منیزیم و پتاسیم می‌باشد. این چشمه آبگرم دارای گاز کربنیک بوده و منشا آب آن نیز نیمه عمیق می‌باشد.

آبگرم ساری سو: این آبگرم در مرکز شهر سرعین واقع شده است. دبی آن حدود ‪ ۵‬لیتر در ثانیه و جریان آب به صورت دایمی و متغیر در فصول مختلف است.

دمای آب در حوضچه اول ‪ ۴۷‬درجه سانتیگراد، بودار و رنگ آن کمی مایل به سبز پسته‌ای است و مزه آب هم کمی ترش می‌باشد. آنیون‌های آن سولفات، کلرور، بیکربنات و کاتیون‌های آن سدیم، پتاسیم و منیزیم می‌باشد.

خاصیت درمانی: برای دردهای روماتیسمی ، مفصلی و به طور کلی برای تسکین دردهای عضلانی اثرات سودمندی دارد.

آبگرم حمام شفا: حمام شفا در شهر سرعین واقع شده است. آب این حمام از چشمه‌ای با آبدهی ‪۵‬ لیتر در ثانیه تامین می‌شود.

دمای آب در حدود ‪ ۴۰‬درجه سانتیگراد و ظاهر آن کمی کدر، ترش مزه و بیرنگ و بی‌بوست. آنیونها و کاتیونهای مهم آن بی- کربنات، کلرور، سدیم و کلسیم است. آب این چشمه در ردیف آبهای معدنی کلرو بی کربنات سدیک قرار دارد.

خاصیت درمانی: از آن برای درمان دردهای مفاصل ، تسکین بیماریهای عصبی و امراض جلدی استفاده می‌شود.

منبع: همشهری آنلاین

استان اردبیل - مجموعه شیخ صفی

بخشهایی از این بنا به دورة خود شیخ صفی الدین (650ـ735)، عارف نامی ایرانی و فرزندان وی، شیخ صدرالدین موسی و خواجه علی سیاهپوش، میرسد. به نوشته منابع ، منزل و خانقاه شیخ صفی در همین مکان بود، و بنابر وصیّت خود او، جنازه اش را در اتاقی جنب خلوتخانه و باغچه و حوضخانه دفن کردند و بر قبر وی بنایی ساختند. از آن پس این مکان اهمیّت و قداست یافت و شماری از مشایخ و محارم خاندان صفوی و نیز شاه اسماعیل اول و گروهی از قربانیان جنگهای شیروان و چالدران در جوار مرقد شیخ دفن شدند.

استان لرستان - آبشار بیشه

آبشار بیشه یکی از آبشارهای استان لرستان است. این آبشار در کوههای زاگرس و در شهرستان دورود قرار گرفته است و فاصله آن تا شهر خرم‌آباد ۶۵ کیلومتر است. آبشار در کنار راه آهن تهران - خوزستان و در نزدیکی ایستگاه بیشه قرار گرفته است.

استان لرستان - آبشار آب سفید

آبشار آب‌سفید ( عروس زیبای لرستان ) یکی از آبشارهای استان لرستان است. این آبشار در جنوب شرقی این استان و در دامنه کوههای زاگرس و در کنار کوه بلند قالی کوه در بخش بشارت زلقی از شهرستان الیگودرز قرار گرفته‌است.

استان زنجان - گنبد سلطانیه

گنبد سلطانیه در شهر سلطانیه زنجان قرار دارد و در فهرست آثار میراث جهانی به ثبت رسیده است و شامل سه بخش اصلی ورودی، تربت‌خانه و سردابه‌است. گفته میشود در ساخت گنبد بزرگ  فلورانس از این گنبد الگوبرداری شده‌است. بنای این گنبد که بعد از گنبدهای سانتامارینا و ایاصوفیه سومین گنبد بزرگ دنیاست. ساخت این گنبد در سال ۷۰۲ هجری قمری به دستور الجایتو در شهر سلطانیه، پایتخت آن زمان ایلخانیان آغاز شد و در سال ۷۱۲ هجری قمری به اتمام رسید. بعضی از تاریخ نویسان نوشته‌اند سلطان محمد خدابنده این بنای عظیم را بنا کرد که اجساد ائمه اول و سوم شیعیان یعنی علی(ع) و حسین(ع) را از آرامگاهای خود به آنجا منتقل کند. دالان‌های تودرتویی در سردابهٔ این بنا موجود است که حدس زده میشود این دالان‌ها و فضاها برای اجرای مراسم مذهبی خاص پس از مرگ وی بوده‌است. البته جسد وی نیز به جای دفن در سردابه، در کوه‌های اطراف دفن شده‌است. سبک معماری این بنا به شیوه آذری است.

استان کرمانشاه - غار قوری قلعه

روستایی به همین نام در نزدیکی این غار قرار دارد که در ایام قدیم اطراف این روستا را قلعه هایی در بر گرفته که شکل یکی از آنها شبیه قوری بوده است به همین دلیل نام این روستا و این غار به قوری قلعه نامگذاری شد. در روایتی دیگر، در دوره ساسانیان دژی بنا شد که هم اکنون نیز آثاری از آن به جا مانده است، این دژ به جهت بزرگی بعدها از سوی کرد زبانان آن منطقه به گورا قلا نامیده شد. کلمه گورا در زبان کردی به معنای بزرگی و قلا به معنای قلعه یا دژ میباشد، در اثر گذشت زمان این نام به تدریج تغییر کرده و به نام های گوری قلا و قوری قلعه معروف شده است. بعدها پس ار ساختن آبادی در کنار دژ همان نام یعنی قوری قلعه به روستا اطلاق شد.

 خبرگزاری مهر: غار قوری قلعه در ۲۵ کیلومتری شهر روانسر، در دامنه کوه شاهو و مشرف بر جاده روانسر به پاوه و در جوار روستایی به همین نام جای گرفته است. این اثر طبیعی دارای تالارهای زیبا در ۱۴۰۰ متری و ۵۰۰ متری به نام‌های تالار "مریم"، تالار "کوهان شتر"، تالار "مسیر برزخ"، تالار "بلور" و تالار "عروس" است. از لحاظ زیست شناسی، غار قوری قلعه مسکن گونه کمیابی از خفاش بنام خفاش "موش گوشی" است. غارهای اطراف قوری قلعه بر اساس مطالعات باستان شناسی از حدود 50 هزار سال پیش تا حدود 12 هزار سال پیش مسکن شکارچیان عصر سنگ بوده است.

استان زنجان - قلعه بهستان یا کهن دژ

قلعه بهستان در شهرستان ماه‌نشان استان زنجان قرار دارد و قدمت آن به هخامنشی برمیگردد. کهن‌دژ یکی از 20 قلعه تاریخی شهرستان ماهنشان است که قدمت آن قرن پنجم هجری قمری تخمین زده میشود. به علت شرایط زمانی خاص آن دوره، حاکمان جهت دفاع از خود و مردم اقدام به ساخت این قلعه کرده‌اند. طبقات بالای این قلعه جهت دفاع و طبقات پایین‌تر به عنوان زاغه و محل نگهداری آذوقه مردم مورد استفاده قرار میگرفت.

استان آذربایجان غربی -دریاچه ارومیه - قلعه کاظم داشی ( قالا باشی )

ظاهرا ساختمان روی قلعه برای کاطم خان و یارانش ساخته شده است. همچنین گفته شده کاظم داشی از مبارزین محلی بر ضد روسها و قوای همراه (که قصد گرفتن منطقه را در جنگ جهانی اول داشتند) مردم را با قایقهایی که ساخته بود به این جزیره میبرد و جزیره به خاطر قدردانی به نامش نام گذاری شده است.

استان کردستان - مراسم پیر شالیار

این جشن، مراسمی بسیار کهن است. در منابع تاریخی آمده است: پیر روحانی از مغان زرتشت (روحانیون زرتشتی) به نام پیر شالیار نزد مردم اورامان بسیار محترم است و کتابش را به بیگانگان نشان نمیدهند و کلماتش به جای ضرب المثل به کار میرود. جشن بزرگ مردم اورامان در بهمن ماه که سال روز ازدواج اوست برگزار میشود. این مراسم هر سال در همین ماه در آغاز چله کوچک،در سه مرحله و طی سه هفته انجام میشود. در نخستین هفته ماه گردوهایی که از باغ پیر شالیار چیده شده، برای اهالی ارسال میشود و به این ترتیب اهالی از شروع مراسم با خبر میشوند. در دومین مرحله مراسم که شب چهارشنبه بعد آغاز میشود، بچه‌های روستا بیش از طلوع آفتاب به پشت بام میروند و با خواندن اشعار و گرفتن هدایایی از اهالی، خبر از برآمدن خورشید و آغاز مراسم قربانی میدهند. با طلوع نخستین اشعه آفتاب، نوبت ذبح گوسفندان و گاوهای قربانی که نذر مردم است فرا میرسد. پس از تقسیم گوشتهای قربانی در بین اهالی، شب هنگام همه مردان در خانه پیر جمع شده، گروه گروه در جایگاه مخصوص طایفه خود مینشینند و برای تبرک رشته تسبیح چوبین دانه درشت و تخته گیوه بر جای مانده از پیر را میبوسند. سپس مراسم نواختن دف و گفتن ذکر آغاز میشود. در سومین جمعه همین ماه، مردان نان‌هایی را که به شکل قرص‌های طلایی رنگ از آرد و گندم و مغز بادام کوبیده تهیه شده و با گیاهان خشک چون ریحان و سیاه دانه تزیین شده است، بر سر مزار پیر شالیار میبرند و پس از جمع شدن بر سر مزار پیر، نان‌ها را روی هم میریزند آنها را خرد کرده با ماست بین حاضران تقسیم میکنند.

استان زنجان - رختشویخانه

این محله، قبل از احداث رختشویخانه به‌ خاطر مملو شدن از هرز آبهای سطحی به "باباجمال چوقوری" (گودال باباجمال) معروف بوده است. متولی رختشویخانه توسط اولین رئیس بلدیه وقت شهر زنجان "علی‌اکبرتوفیقی" گمارده شده و استفاده از این محل برای شهروندان جهت شستن رخت اغلب رایگان بوده است.

منبع: تبیان زنجان