استان لرستان - آبشار افرینه

آبشار افرینه در هفتاد کیلومتری جنوب غرب خرم آباد در منطقه تاریخی پلدختر و در کنار روستای افرینه واقع است. افرینه از تلاقی رودخانه‌های چشمک و افرینه در نقطه ای واقع در 38 کیلومتری جنوب غربی خرم آباد سرچشمه گرفته و از دره پرپیچ و خم منطقه چولهول عبور کرده و پس از ساختن آبشار افرینه در کنار روستای افرینه به رودخانه کشگان میریزد. قبل از رسیدن به افرینه میتوان پل تاریخی معمولان با طبیعت زیبایش را بازدید نمود. در نزدیکی این پل، آبشار فصلی معمولان، در کنار جاده اصلی جلوه میکند که محلی مناسب جهت توقف و استراحت مسافران عبوری است.

منبع: irandesert

استان آذربایجان شرقی - ارگ تبریز

ارگ تبریز یا مسجد علیشاه یکی از بلندترین دیوارهای تاریخی کشور و نماد شهر تبریز است. این ارگ در مرکز شهر تبریز و در تقاطع خیابان امام خمینی و فردوسی قرار دارد و فضای پیرامون آن برای برگزاری نماز جمعه مورد استفاده قرار میگیرد(مصلای بزرگ تبریز در این مکان احداث شده‌است). در حال حاضر تنها بخشی از دیوارهای عظیم و محراب بسیار بلند شبستان جنوبی این مسجد بر جای مانده است. این دیوارها متشکل از ایوان طاق ‌پوش و حمال طاقی استوانه‌ای عظیمی بوده، که این فضای بوجود آمده شبستان و عنصر اصلی مسجد علی ‌شاه بوده است. بنای ارگ تبریز باقیمانده مسجدی میباشد که در قرن هشتم هجری توسط تاج الدین علیشاه، وزیر الجایتو ساخته شده است. در محوطه ارگ، آثار ارزشمندی چون مدرسه نجات (یکی از نخستین مدارس ایران) و سالن تئاتر شیر و خورشید قرار داشته است. در زمان عباس میرزای قاجار این بنا به محل قورخانه و مخزن مهمات لشگر تبدیل شد و حصاری دور تا دور آن کشیدند، به همین سبب به این بنا ارگ گفتند. باتوجه به بقایای موجود میتوان گفت ارگ تاریخی تبریز شامل یک ایوان به عرض 30 متر و 15 سانتیمتر، جرز و دیوارهای کناری به ضخامت 10 متر و 40 سانتیمتر، ارتفاع بنا تا خط آغاز طاق استوانه‌ای حدود 25 متر و دهانه محراب آن 38 پا و 69 پله بین دو دیوار از سمت غرب بوده است.

استان زنجان - معبد داش کسن

معبد داش کسن (سنگ تراشیده شده) یا اژدها در جنوب شرقی روستای ویر و در ارتفاعات سلطانیه قرار دارد. در معبد علاوه بر استفاده از فناوری که پیامد تکامل سنگ‌ تراشی با ابزار فلزی است. انتخاب این نقطه نسبت به نقاط همجوار بیانگر آشنایی سازنده آن با دانش زمین شناسی و معدن است. در درون این مجموعه، سه غار نسبتا" عمیق در دل کوه کنده شده است که کنده کاریهای زیبایی دارند. از نقشهای این کنده کاریها، دو تصویر اژدها است که به شکل قرینه حک شده اند. در طرفین نقشها، محرابهای زیبایی با طرحهای اسلیمی، گل بوته و مقرنسهای سنگی، کنده کاری شده اند. مجموعه آثار کنده کاری این محل، یادگار هنرمندان چینی است که به فرمان اولجایتو از چین فرا خوانده شده بودند.

استان زنجان - مردان نمکی

بهره‌برداری از یک معدن نمک در فاصله کمی از شهر زنجان به کشف اتفاقی جسدی تاریخی منتهی شد که در عرصه میراث فرهنگی به عنوان یک کشف مهم مطرح شد و توانست بعد از مدت کوتاهی با دوستان نمکی خود به کشف تاریخی در زمینه میراث فرهنگی و گردشگری تبدیل شود. معدن چهرآباد به دلیل داشتن محیط نمکی تنها محوطه باستانی در ایران است که مواد آلی موجود را به خوبی در خود حفظ کرده و سالم نگه داشته است. مواد آلی به دلیل خاصیت فناپذیری زودهنگام در محوطه‌های باستانی به ندرت یافت میشود یا درصورت کشف در شرایط بسیار نا‌مطلوبی به دست میآیند. نتیجه سال یابی کربن 14 بر روی نمونه‌ای استخوانی و پارچه‌ای قدمت مرد نمکی شماره یک را یکهزار و هفتصد سال قبل یعنی اوایل دوره ساسانی تعیین کرد. همچنین بررسیهای بیشتر نشان داد که نیم تنه مکشوفه مربوط به مرد میان سالی بوده که قبل از مرگ ضربه شدیدی بر سر و صورت او خورده است. پیش از کاوش‌های سال‌های 83 و 84 در معدن نمک روستای چهر آباد براساس یافته‌های 12سال پیش تصور این بود که معدن، محل کشته شدن شاهزاده ساسانی یا نماینده هیئت حاکمه اقوام سکایی در سده هشت پیش از میلاد بوده است. با کاوشهای 1383 و 1384 مشخص شد مومیاییهای مکشوفه از معدن چهرآباد، کارگران و معدن کارانی بودند که در نتیجه ریزش معدن و فرو ریختن دیواره‌ها و سقف و تونل‌ها کشته و مدفون شده‌اند. براساس کاوش‌های انجام شده مشخص شد که معدن از حدود اواخر عصر آهن شناسایی شده است. با توجه به آزمایشات سالیابی کربن 14 مشخص شد که مرد نمکی 3، 4 و 5 مربوط به دوره هخامنشی با قدمت حدود دو هزار و سیصد سال و مرد نمکی 1، 2، مربوط به دوره اشکانی و اوایل ساسانی، با قدمت حدود یکهزار و 800 سال قبل بوده است. با شواهد موجود، ریزش تونلهای معدن چهرآباد، دست کم دوبار و با فاصله زمانی حدود 500 سال رخ داده است. نخستین بار در حدود دو هزار و 300 سال پیش و به هنگام فعالیت معدن کاران بخش بزرگی از تونلهای معدن ریزش و در آن مردان نمکی 3، 4 و 5 کشته شده اند و سپس با گذشت حدود 500 یا 600 سال دوباره حادثه‌ای دیگر در معدن نمک رخ داد و در نتیجه آن مردان نمکی 1 و 2 نیز کشته و مدفون شده اند.

منبع: خبرگزاری مهر

استان کرمانشاه - معبد آناهیتا

معبد آناهیتا در مرکز شهر کنگاور در مسیر همدان به کرمانشاه قرار دارد. این بنا روی تپه‌ای طبیعی ساخته شده است. معبد آناهیتا متعلق به آناهیتا، الهه پاکی و محلی برای نیایش آب بوده که یکی از چهار عنصر مقدس و مورد احترام ایرانیان باستان است. آناهیتا ایزد بانوی آبهای روان، زیبایی، فراوانی و برکت در دوران پیش از اسلام بوده است. برخی از محققین این بنا را کاخی ناتمام برای خسرو پرویز معرفی کرده‌اند. عده‌ای نیز زمان ساخت آن را به اواخر سده سوم و آغاز سده دوم قبل از میلاد و عده دیگر آن را به سده اول قبل از میلاد نسبت میدهند. معبد که برای استفاده از آب رودخانه شاپور در 6 متری زمین قرار دارد، به صورت مکعب است و دیوارهای این معبد از سنگهای بزرگی بنا شده اند که بین سنگهای حجاری شده هیچ ملاتی وجود ندارد و این سنگ‌ها توسط بست‌های آهنی به هم متصل شده اند. جویهای سنگی آب رودخانه را میزان کرده و به طرز باشکوهی به آبگیری وسط معبد هدایت میشده. نوع تقسیم آب و جریان آب درون معبد یکی از شگفتیهای مهندسی در آن دوران میباشد تا این عنصر مقدس را به زیباترین شکل ممکن به نمایش بگذارند. در چهار طرف معبد دالانهایی تعبیه شده که در کف این آن‌ها جوی‌های آب به صورت رفت و برگشت آب به وسط معبد هدایت میشده. در وسط معبد فضایی وجود دارد که آب از این جوی‌ها در آن جمع شده و استخر کوچکی را پر آب میکرده است.

منبع: همشهری آنلاین

استان اردبیل - آبگرم گیوی

منطقه خلخال شامل دو شهرستان خلخال و کوثر میباشد. در این دو شهرستان در مجموع 5 آبگرم معدنی شناسایی شده است که دو چشمه به نام‌های ایستی سو (آبگرم گیوی) و داش حمام در شهرستان کوثر و 3 چشمه به نام‌های آبگرم گرمخانه و آبگرم خوشنامه و آبگرم تیل در شهرستان خلخال میباشد. آبگرم گیوی در حدود 5 کیلومتری شهر گیوی کنار جاده اردبیل - خلخال در بالای کوه قرار دارد و دمای آب 52 درجه سانتی گراد است. آبگرم گیوی برای معالجه امراض پوستی و مفصلی مثل رماتیسم و درد مفاصل مفید است و از تاسیسات مناسبی برخوردار است. به نظر میرسد ایستی سو از برخورد رشته‌های آهکی و توده آذرین بوجود آمده باشد که برای بیماریهای اعصاب، متابولیکی، پوستی و گوارشی مفید ‌است. این آبگرم در مسیر جاده خلخال به اردبیل قرار دارد و با توجه به این که رودخانه زیبای گیوی چای و باغ‌های 2 طرف رودخانه نیز در مسیر این جاده و در پایین دست آبگرم قرار دارند باعث بوجود آمدن مجموعه زیبا و طبیعی گردشگری در این منطقه شده که نظر هر بیننده‌ای را به خود جلب میکند.

منبع: همشهری آنلاین

آذربایجان شرقی - بازار تبریز

بازار تبریز در سال 1354 شمسی به عنوان وسیع‌ترین مجموعه سرپوشیده جهان در فهرست آثار ملی ثبت شد. مفهوم این گفته را وقتی درک خواهید کرد که بر سقف بازاری بایستید که طولش به یک کیلومتر میرسد. از شهری که در مسیر جاده ابریشم قرار داشته و کالاهای شرق و غرب در آن مبادله میشده، بازاری جز این هم انتظار نمیرود. تا جایی که شاردن فرانسوی آن را عالی‌ترین بازار آسیا دانسته و با اظهار شگفتی از گنبدهای زیبا و طاق‌‌های دیدنی، بازار هشت گوش و وسیع قیصریه را زیباترین بخش بازار عنوان کرده است.

منبع: همشهری آنلاین

استان ایلام - چشمه قیر ( خون اژدها )

چشمه قیر روان از بی نظیرترین عجایب طبیعی استان ایلام به شمار میرود. برای رسیدن به این چشمه سیاه‌رنگ باید از شهر دهلران به سمت بوستان جنگلی آبگرم رفت در منطقه دشتی، پس از عبور از داخل بوستان در سمت راست جاده، تابلویی وجود دارد که مسیر چشمه قیر را نشان میدهد و پس از آن دیگر هیچ نشانی وجود ندارد. بخش مشکل مسیر پایین رفتن از دیواره یک رودخانه فصلی و بالا آمدن از سوی دیگر آن است. در حدود 300 متری چشمه قیر، دیگر مسیری ماشین رو وجود ندارد و این فرصتی است برای دیدن درختچه‌های زیبا. با نزدیک شدن به چشمه بوی شدید قیر، به مشام میرسد، قطر دهانه چشمه نزدیک به 9 متر است و از زیر آن آب گرمی مملو از ذرات ریز و درشت قیر سیال جاری است. بر پایه گفته‌های مردم محلی، این چشمه، خون اژدهایی بوده که در جنگ با پهلوانی اساطیری(به گفته ایشان اسفندیار رویین‌تن) به هلاکت رسیده است. پیرامون چشمه را با فنسی سقف‌دار پوشانده‌اند که این خود بهترین نشانی یافتن چشمه است.

منبع: مهرنیوز

استان کرمانشاه - حمام حاج شهباز خان

حمام حاج شهبازخان به دستور حاج شهبازخان پسر منوچهرخان بیگلربیگی یکی از رجال سیاسی و اجتماعی دوره قاجاریه شهر کرمانشاه در سال 1232 ه.ق ساخته شده است. این حمام در بافت قدیمی شهر کرمانشاه در خیابان مدرس قرار دارد. سطوح داخل گنبدها مقرنس کاری شده و سربینه نیز بوسیله نقاشیهای دیواری تزئین شده است. حمام حاج شهباز خان دارای سربینه، گرمخانه و خزینه‌های آب سرد و گرم است.

استان آذربایجان شرقی - کلیبر - قلعه بابک

قلعه بابک ، دژ و مقر سردار تاریخی ایران، بابک خرم‌دین بوده است که در هنگام قیام بر علیه دستگاه خلافت عباسی در قرن سوم هجری ساخته شده است.