استان تهران - بقعه امامزاده قاسم

امامزاده قاسم درشمال شمیران و در روستای قدیمی دژ علیا واقع است. طبق معتبرترین نظرات این امامزاده، جناب قاسم بن حسن بن زید بن حسن مجتبی(ع) است که دختر او به نام خدیجه به همسری حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) در میآید. این امامزاده که مثل بسیاری دیگر از سادات و علویان تحت تعقیب مأموران بنی امیه و بنی عباس قرار داشته، به سمت کوههای البرز که مأمن مناسبی بود عزیمت و پس از وفات یا شهادت، در منطقه بالادژ  مدفون می شود. بنای اصلی امامزاده برجی هشت ضلعی است و از آجر ساخته شده است. این بقعه دارای صحن، ایوان، رواق و گنبد کاشیکاری است. اصل بنای بقعه را از قرن هفتم هجری دانسته اند. در زمان شاه تهماسب صفوی صندوقی با تاریخ 963 هـ.ق بر روی مرقد نهاده شد. ساختمان اصلی بقعه در زمان فتحعلی شاه قاجار توسعه یافت و ایوان بزرگ فعلی در طرف قبله بنا شد. بیرون بقعه و در گوشه جنوب غربی بنای قدیم، هنوز طاق نماها و رومی های عهد صفوی مشهود است. گنبد بیرونی بنا پیازی شکل است و ساقه آن با پوششی از کاشی خشتی با نقوش هندسی و خطوط کوفی بنایی تزیین شده است. صندوق امامزاده در سال 963 هـ.ق در سی و سومین سال پادشاهی شاه تهماسب صفوی روی مرقد نصب شد. گورستان امامزاده قاسم در زمین های پیرامون بنا به شکل پلکانی قرار گرفته و مقابر خانوادگی خانواده های قدیمی و سرشناس تهران را در خود جای داده است.

استان مرکزی - گذرگاهی عجیب در دره زیبای ازنا

برای دیدن دره ازنا باید در مسیر قم - دلیجان و روبروی سد 15 خرداد (پنج کیلومتری دلیجان) به سمت چپ پیچیده و در مسیر دهستان جاسب چند دقیقه‌ای رانندگی کنید. با دیدن این دره به یاد جاده چالوس(البته نه از نوع جنگلی) و فیلمهای قدیمی غربی (وسترن) خواهید افتاد. پرآب شدن رودخانه ازنا در اواخر زمستان و اوایل بهار به زیبایی دره ازنا میافزاید. در اواسط دره، گذرگاهی قدیمی و اسرارآمیز به سمت دلیجان دیده وجود دارد که در بالای دره به یک غار(کفترخل) منتهی میشود. البته گذرگاه مذکور افسانه‌های خاصی دارد، از جمله اینکه در این گذرگاه راهزنان کمین میکرده و به مسافران حمله میکرده‌اند.

 کفترخل، غار و گذرگاهی قدیمی و مهیج بسوی دلیجان در دره ازنا

استان یزد - مجموعه امیرچخماق و حمام خان

میدان امیرچخماق یکی از میادین اصلی شهر یزد است و طی سالیان گذشته، راهپیمایی ها، تجمع‌ ها و سخنرانیهای مهم سران کشور در این میدان صورت گرفته است. ضمن اینکه یکی از پر بازدیدترین آثار تاریخی یزد و مورد توجه علاقمندان به فرهنگ و تاریخ ایران بوده است. در دوره ای که امیر جلال الدین چخماق از سرداران شاهرخ تیموری، حاکم یزد بود با همکاری همسرش فاطمه‌ خاتون برای آبادانی یزد مجموعه‌ای شامل تکیه، میدان، حمام، کاروانسراها، خانقاه، قنادخانه، چاه آب سرد و مسجد امیرچخماق را ساخت.

مجموعه‌ تاریخی امیرچخماق سه آب‌انبار داشته که اکنون دوتا از آنها به عنوان بنای تاریخی باقی مانده‌اند. یکی از این آب‌انبارها پنج بادگیر و ستی فاطمه نام دارد که در ضلع شمالی میدان در ابتدای محلات بافت قدیم دیده میشود. این آب‌انبار به‌دستور همسر امیر جلال‌الدین چخماق شامی برای استفاده‌ مردم احداث شده است. دومین آب‌انبار، میدان نام دارد که این آب‌انبار در ضلع جنوبی میدان امیرچخماق قرار داشته و در زمان احداث خیابان، تخریب شده است. سومین‌ آب‌انبار تکیه است که زیر تکیه‌ امیرچخماق قرار دارد.

حمام خان که به گرمخانه نور نیز شهرت دارد، در سال ۱۲۱۲(هق) کنار مجموعه خان شهر یزد بنا شد. حمام خان نیز از جمله تاسیسات محمد تقی خان بافقی حاکم یزد است و شامل بخشهای مختلفی از جمله گاوروتون، شاه نشین، خزینه میباشد و امروزه به عنوان چایخانه و رستوران سنتی استفاده میگردد.

استان قزوین - مجموعه تاریخی بازار قزوین

از با ارزشترین آثار به جا مانده معماری قزوین مجموعه بازار قزوین است سابقه بازار در قزوین به یکهزار سال میرسد و با گذشت زمان این بازار تا دوره صفوی رشد میکند و در این دوره با انتخاب قزوین بعنوان پایتخت و پس از آن با احداث طرحهای قابل توجهی در دوره قاجار مانند سرای سعد السلطنه در همجواری بازار بعلت قرار گرفتن شهر قزوین در محور ارتباطی پایتخت به ‌غرب و شمال ایران ارزش فوق‌العاده‌ای به ‌آن داده میشود. این مجموعه در گذشته شامل مراکز تجاری چون سراها، مراکز فرهنگی-مذهبی مانند مدارس، مساجد  و فضاهای خدماتی نظیر گرمابه و آب انبار بود.امروزه، بخشی از این فضاها از بین رفته است.از مهمترین ویژگیهای بازار قزوین، علاوه بر وسعت قابل توجه آن، معماری آن است. مهمترین فضاهای بازار قزوین عبارتند از: مسجدالنبی(مسجد شاه)، سرای سعد السلطنه، سرای وزیر، سرای حاج رضا، سرای رضوی(سرای شاه)، تیمچه های روباز و سرپوشیده و راسته قیصریه.

استان سمنان - شهر مجن و تنگ داستان

شهر مجن در 35 کیلومتری غرب شاهرود و در منطقه‌ای کوهستانی واقع شده است. مجن بعنوان یک منطقه تاریخی در دامنه کوههای البرز با معماری خاص بعنوان ماسوله کویر شهرت دارد و بافت قدیمی شهر در شیب شکل گرفته و خانه‌ها به گونه‌ای ساخته شده‌اند که بام هر خانه حیاط خانه‌ای دیگر است. برخی این شهر را نگین سرخ فام دامنه‌های البرز شرقی مینامند زیرا خاک اراضی آن سرخ رنگ است و زنان مجنی همه ساله بنا بر رسمی کهن با تهیه دوغابی از گل قرمز رنگ به تجدید نمای خانه‌های کاهگلی میپردازند. پوشش گیاهی و جانوری متنوع و آب و هوای مطلوب از جاذبه‌های گردشگری این منطقه است. تنگه داستان در 10 کیلومتری شهر مجن قرار گرفته که آبشار این تنگه در زمره جاذبه‌های طبیعی شهرستان شاهرود محسوب میشود.

استان یزد - آتشکده زرتشتیان

آتشکده در میان حیاط بزرگی با درختان سرو و کاج قراردارد. نگاره فروهر و سرستونهای سنگی آن زیبایی ویژه‌ای بدان بخشیده و روبروی این بنا حوض آبی قرار دارد. اینکه آتشکده‌ها کنار آب باشند از خصوصیت‌ آتشکده‌ها بوده است. سرستونهای سنگی جلو تالار ساختمان اصلی و سنگ‌های گلدار پای دیوارها کار هنرمندان اصفهانی است. هنرمندان سنگها را در اصفهان تراشیده و تا یزد برده‌اند. آتشی که درون این آتشکده میسوزد بیش از ۱۵۰۰ سال است که روشن مانده‌است. این آتش فروزه‌ای است از آتش آتشکده کاریان در لارستان که به عقدای یزد آورده شد و نزدیک به ۷۰۰ سال در آنجا روشن نگه داشته شد و سپس در سال ۵۲۲ از عقدا به اردکان برده شد و نزدیک به ۳۰۰ سال نیز در اردکان یزد بوده و در سال ۸۵۲ از اردکان به این یزد برده شده است.

استان یزد - محله فهادان یزد

یزد وابسته به واژه یزش به معنای ستایش و نیایش در زبان پارسی میانه است و همچنین گرفته شده از واژۀ یزدان یا یزتان نیز میباشد، که معنی آن پاک، مقدس، فرخنده و درخور آفرین است و به معنی ذات خدا هم آمده است. یزد یعنی آفریننده خوبیها، پاکیها و شهر خدا.

محله فهادان قدیمی ترین محله شهر یزد میباشد و فهادان که برگرفته از کلمه فهد میباشد به معنای دانایان و سرشناسان میباشد. دیدنیهای محله فهادان: 1- بقعه شیخ احمد فهادان 2- مسجد ملا زینل 3- خانه لاریها 4- خانه تهرانی 5- حمام ابو المعالی 6- مسجد چهل محراب 7- خانه ملک زاده 8- خانه محمودی 9 - مهد قرآن 10- بقعه دوازده امام 11 - حسینیه فهادان 12 - خانه کاشفی 13- خانه محمد حسین فرجامی 14- خانه نواب وکیل 15- مدرسه ضیائیه (زندان اسکندر) 16- مسجد فهادان 17- خانه میرزاده 18- خانه عرب زاده 19- مسجد قدمگاه 20- آب انبار فهادان 21- خانه رأس الحسینی 22- امامزاده سیدتاج الدین (سید پنهان) 23-مسجد زین الدین آقا 24- مسجد صاحب الزمان 25- مسجد سقا 26- مسجدحاجی آخوند عرب عجم.

جاده هراز (تهران - آمل) - امامزاده هاشم

این امامزاده در جاده هراز در مسیر تهران به آمل و در منطقه معروف به گردنه امامزاده هاشم قرار گرفته و فاصله آن تا شهر دماوند 20 کیلومتر است. آن حضرت از نوادگان امام حسن مجتبی (ع) است. طبق شواهد در گذشته در کنار این بقعه، کاروانسرایی وجود داشته که امروز اثری از آن به چشم نمی‌خورد. گفته شده امامزاده هاشم که با حدود ۲۰ کیلومتر بخش صعب‌العبور جاده هراز را شکل میدهد از مسیر جاده هراز حذف میشود (حدود ۴۰ درصد مشکلات کلی جاده رودهن به آمل در استان مازندران و بیش از ۷۰ درصد مشکلات زمستانی از جمله یخبندان و ریزش بهمن مربوط به این بخش از جاده هراز است).

استان قم - حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه (س)

پس از 25 سال که از تولد حضرت امام رضا (ع) گذشته بود، حضرت فاطمه معصومه(ع) در اوّلین روز ذى قعده 173 هـ ق، در شهر مدینه منوّره چشم به جهان گشود، آن حضرت به همراه امام رضا(ع) در دامان پاک حضرت نجمه خاتون(س) که از مهاجران مغرب بود، پرورش یافته اند. این در حالى است که پدر بزرگوارشان پیوسته در زندان هارون الرشید بسر میبردند و سرانجام در همان زندان هنگامى که حضرت معصومه(س) در سن ده سالگى بود، به شهادت رسیدند و از آن زمان به بعد حضرت معصومه (س) تحت مراقبت برادرش امام رضا(ع) قرار گرفت. حضرت معصومه(ع) در سال 201 هـ ق، یک سال پس از ورود امام رضا(ع) به مرو، با چهار تن از برادران و گروهى از برادر زادگان  به سوى خراسان حرکت نمودند و چون این کاروان کوچک به حوالی ساوه رسید عدّه اى از دشمنان اهل بیت به دستور مأمون عبّاسى راه را بر آنان بستند و در یک درگیرى نابرابر برادران و تقریباً اکثر مردان همراه کاروان را که حدود 23 نفر بودند به شهادت رساندند. حضرت معصومه(س) از شدّت رنج و تأثّر روحی بیمار گردید و بنا بر قولی حضرت را مسموم کردند . چون شب هنگام خبر به مردم  قم و  آل سعد رسید، موسی بن خزرج به نمایندگى آنان، درهمان هنگام از قم به قصد ساوه حرکت کرد پس از دیدار حضرت و پذیرفتن دعوت وى، به منزلش رفتند. به روایت دیگر هنگامى که حضرت معصومه(ع) به شهر ساوه قدم نهاد، از همراهان خود پرسید؛ مسافت اینجا تا قم چقدر است. پاسخ را گفتند. در این هنگام به یاد خبرى از پدرش افتاد. لذا فرمود: مرا به قم ببرید، از پدر بزرگوارم بارها شنیدم که قم مرکز شیعیان ماست. بدین ترتیب باقیمانده افراد کاروان بجاى رفتن به «مرو» به جانب قم تغییر مسیر داده، وارد قم شدند. خبر ورود آن حضرت به قم براى همه مسرّت آفرین و هیجان انگیز بود. بزرگان و سایر مردم، به استقبال آن حضرت آمدند و پروانه وار ایشان را در میان گرفتند. بیمارى حضرت که از غم هجران برادر و شهادت و مظلومیت دیگر برادران و همراهان و یا سمّى که به ایشان داده شد، هفده روز ادامه یافت و ایشان که به کوتاهى عمرش آگاه بود، روزهاى آخر عمر را به راز و نیاز با معبود مشغول بود. در روز دهم ربیع الثانى و (بنا بر قولى دوازدهم ربیع الثانى) سال ٢٠١ هـ ق پیش از آن که دیدگان مبارکش به دیدار برادر روشن شود، در غربت و با اندوه فراوان در سن 28 سالگی دیده از جهان فروبست و شیعیان را در ماتم خود به سوگ نشاند. عبادتگاه روزهاى پایانى عمر ایشان، که هم اکنون به  نام «بیت النّور» معروف است ، زیارتگاه شیفتگان اهل بیت(ع) عصمت و طهارت است. پس از وفات، پیکر مطهّر حضرت را غسل داده و کفن کردند و باشکوه فراوان تشییع و در محلّى موسوم به «باغ بابلان» که اکنون روضه منوره حضرت است بخاک سپردند. در این که چه کسى بدن مطهّر حضرت را داخل قبر قرار دهد و ایشان را به خاک سپارد، همه متحیر بودند. آل سعد بیش از همه در این باره با هم گفتگو کردند که چه کسى را داخل سرداب نمایند تا جنازه خانم را دفن کند. قرار شد خادم بسیار پیر ایشان به نام قادر، متصدّى دفن شود. چون دنبال آن پیر مرد صالح فرستادند، ناگاه دو سواره نقابدار از سمت قبله نمایان شدند و به سرعت نزدیک گردیدند و پس از اقامه نماز بر پیکر آن بانوى مکرّمه، یکى از آن دو وارد قبر شد و دیگرى جسد پاک و مطهّر آن صدّیقه را به او داد تا در دل خاک نهان سازد. آن دو نفر بدون آن که با کسى سخن گویند ناپدید شدند. القاب حضرت(س)، نشانه سجایاى والاى اخلاقی ایشان است. در یکی از زیارتنامه ها، القابی چون «طاهره» «حمیده» «برّه» «نقیه» «مرضیه» «رضیه» «محدّثه» «شفیعه» و «معصومه» آمده است. اما مشهورترین لقب حضرت، طبق فرموده امام رضا(ع)، معصومه است.

منبع: http://haram.masoumeh.com

الَسَلامُ عَلَیْکِ یا بِنْتَ مُوسَ بْنِ جَعْفَرٍ, وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَکاتُهُ

استان اصفهان - مجموعه تاریخی بازار کاشان

مجموعه تاریخی بازار کاشان، به دوران آل بویه بر میگردد اما دوران اوج مجموعه مربوط به دوران صفوی و بویژه شاه عباس صفوی است و در سفرهای متوالی او به کاشان، این بازار، نخستین مرکز جشن و چراغانی و محل بزم شاهانه بوده است. عمده بازسازی و مرمت بازار در عهد قاجاریان، مربوط به دوره سلطنت فتحعلی شاه و ناصرالدین شاه است و زمان سلطنت طولانی فتحعلی شاه، بدلیل ثبات اوضاع سیاسی و پیشرفت صنایع محلی، ساختمانهای بزرگ و جالب توجهی از جمله کاروانسرا و تیمچه و بازارچه‌ در امتداد بازار بزرگ کاشان ساخته شد. بازار کاشان، مانند بازارهای سنتی ایران، شامل راسته، دسته، دالان، سرای خان، خانبار یا کالنبار، تیمچه، قیصریه و دکان است. در این مجموعه، علاوه بر راسته بازارهای اصلی(مانند مسگرها ، زرگرها، کفاشها و بزازها) و بازارچه‌ها(میانچال، ملک، ضرابخانه، رنگرزها)، مساجد، کاروانسراها، تیمچه و حمام، آب انبارهای مختلفی وجود دارد که هریک در دوره‌ای خاص ساخته شده است. از سمت غرب(بازارچه پانخل)، بناهای زیبای کاروانسرای گمرک، سرای نراقیها، سرای بروجردیها، آب انبار و مسجد بالابازار، حمام خان، سرای قسمی ها، قیصریه، سرای آب انبار، سرای چهارگوش تیمچه حاج محمد صادق، تیمچه امین الدوله، مدرسه و مسجد میانچال، مسجد کفش دوزها، زیارت و آب انبار درب زنجیر، مدرسه و مسجد امام خمینی(ره)، زیارت شاه سلیمان، آب انبار، مسجد و حمام گذر نو، حسینیه پانخل و بقعه امامزاده قاسم(ع) مشاهده میشود. در میان آثار تاریخی بازار، مدرسه امام خمینی(سلطانیه سابق)، تیمچه امین الدوله و مسجد و میدان میرعماد (سنگ)، از شهرت ویژه‌ای برخوردار است.